Nghiên cứu xem xét kỹ hơn về trục tim-não và cách tín hiệu từ tim đến não có thể dẫn đến cảm giác lo lắng của chúng ta.
Cơ thể của con người thực sự tuyệt vời, với hai cơ quan quan trọng – tim và não – làm việc thông suốt với nhau để giữ cho chúng ta sống và khỏe mạnh. Trái tim đóng vai trò như một máy bơm, giúp máu lưu thông không mệt mỏi qua hệ thống mạch máu, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho não, phổi và các cơ quan khác hoạt động tốt. Bộ não đóng vai trò là trung tâm chỉ huy, giao tiếp với cơ thể thông qua hệ thống thần kinh.
Sự giao tiếp giữa tim và não là một cuộc đối thoại hai chiều năng động, mỗi cơ quan liên tục ảnh hưởng đến chức năng của cơ quan còn lại. Nghiên cứu khoa học gần đây đã tiết lộ những tương tác phức tạp giữa hai cơ quan này, nhấn mạnh rằng, tim cũng có thể đóng một vai trò trong hành vi và sinh lý học.
Một phát hiện quan trọng là sự thay đổi nhịp tim có thể góp phần phát triển hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng lo lắng, một trong những tình trạng sức khỏe tâm thần phổ biến nhất.
Nhịp tim tăng có thể kích hoạt lo lắng
Một nghiên cứu gần đây của một nhóm các nhà thần kinh học từ Đại học Stanford đã điều tra mối quan hệ giữa nhịp tim tăng lên và hành vi lo lắng ở một nhóm chuột biến đổi gen.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng ánh sáng để kích hoạt các tế bào cụ thể trong tim của những con chuột này để kiểm tra giả thuyết rằng nhịp tim tăng có thể gây ra lo lắng.
Được dẫn dắt bởi Karl Deisseroth, giáo sư sinh học, tâm thần học và khoa học hành vi tại Stanford, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một máy tạo nhịp tim quang học mới, không xâm lấn để kiểm soát hoạt động điện trong tim của chuột.
Khi máy tạo nhịp tim phát hiện ra ánh sáng, nó sẽ kích hoạt các đường truyền tín hiệu trong các tế bào nhạy cảm với ánh sáng, cuối cùng truyền thông tin đến não rằng ánh sáng đã được phát hiện.
Nghiên cứu tiết lộ rằng, kích thích ánh sáng từ máy tạo nhịp tim quang học đã kích hoạt các protein cụ thể trong tim chuột, dẫn đến tăng tín hiệu điện trong tế bào tim và sau đó là tăng nhịp tim. Những con chuột trở nên lo lắng hơn khi tim chúng đập nhanh hơn và chúng có vẻ sợ khám phá những khu vực trống trải hoặc tìm kiếm nguồn nước.
Đây là bằng chứng rõ ràng, ít nhất là ở chuột, rằng việc tăng nhịp tim có thể gây lo lắng. Nó cho thấy rằng, bên cạnh não, tim có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của các trạng thái cảm xúc.
Sự thay đổi nhịp tim ảnh hưởng đến sự lo lắng như thế nào?
Nghiên cứu tiết lộ rằng hoạt động ở thùy đảo – một vùng não liên quan đến việc xử lý cảm xúc và cảm giác cơ thể – tăng lên khi nhịp tim tăng lên.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng, việc ức chế thùy đảo trong quá trình tạo nhịp quang học làm giảm các hành vi lo lắng ở chuột. Những kết quả này cho thấy thùy đảo đóng một vai trò quan trọng trong việc truyền thông tin về nhịp tim đến não, do đó ảnh hưởng đến mức độ lo lắng.
Nhìn chung, nghiên cứu đột phá này cung cấp những hiểu biết quan trọng về các cấu trúc não cụ thể, chẳng hạn như thùy đảo, làm trung gian cho các hành vi liên quan đến lo lắng để đáp ứng với sự thay đổi nhịp tim.
Nói cách khác, hiểu được nguồn gốc của tâm trạng và trạng thái cảm xúc đòi hỏi phải xem xét sự tham gia lẫn nhau của não và tim.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tim giao tiếp với não theo bốn cách chính: thông qua các xung thần kinh, hormone, sóng áp suất và tương tác trường điện từ. Giao tiếp này rất quan trọng, có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não và có thể gây lo lắng.
Trong thực hành lâm sàng, những người mắc bệnh tim mạch thường cảm thấy lo lắng và các rối loạn liên quan, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch của họ. Lo lắng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và có thể góp phần làm trầm trọng thêm bệnh tim.
Mối quan hệ giữa rối loạn lo lắng và bệnh tim mạch có thể do nhiều yếu tố, bao gồm rối loạn hệ thần kinh tự chủ, viêm, rối loạn chức năng nội mô và thay đổi kết tập tiểu cầu.
Giao tiếp từ trái tim đến não bộ
Bộ não đóng vai trò là hệ thống điều khiển trung tâm cho toàn bộ cơ thể, với nhiều đường truyền tín hiệu từ não đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm cả tim. Cơ thể sử dụng một mạng lưới dây thần kinh phức tạp và các vòng phản hồi để liên lạc liên tục với não.
Những dây thần kinh này hoạt động như những sứ giả, thu thập thông tin về môi trường bên trong và bên ngoài của cơ thể, bao gồm những gì chúng ta nhìn thấy, ngửi, chạm và nếm.
Khi thông tin này đến não, nó sẽ được xử lý và kết hợp với các kích thích giác quan và ký ức khác, dẫn đến nhận thức của chúng ta về thế giới.
Điều này có nghĩa là màu sắc chúng ta nhìn thấy, mùi hương chúng ta ngửi thấy và hương vị chúng ta nếm đều là sản phẩm của quá trình trao đổi liên tục giữa cơ thể và não bộ.
Làm thế nào để trục tim-não điều chỉnh sự lo lắng?
“Trục tim-não” đề cập đến sự giao tiếp và tương tác hai chiều giữa tim và não.
Trái tim không chỉ là một cái máy bơm; nó còn có hệ thống thần kinh riêng bên trong có thể nhận thức và phản ứng với môi trường một cách độc lập với não bộ. Trục này đã được chứng minh là đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh một loạt các quá trình sinh lý và tâm lý, bao gồm cả tâm trạng và sự lo lắng.
Nghiên cứu khoa học gần đây đã phát hiện ra rằng, tim gửi nhiều thông tin đến não hơn não gửi đến tim, làm nổi bật bản chất phức tạp của giao tiếp giữa chúng, dường như phức tạp hơn so với suy nghĩ ban đầu.
Người ta cũng phát hiện ra hệ thống thần kinh tim nội tại có thể hoạt động độc lập với mệnh lệnh của tế bào thần kinh trung ương. Phát hiện này bổ sung cho sự hiểu biết của chúng ta về sự phức tạp của chức năng tim và mối quan hệ của nó với não.
Lo lắng kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm, có thể làm tăng nhịp tim, huyết áp và nhịp hô hấp. Sự kích hoạt này đôi khi có thể dẫn đến những thay đổi trong hoạt động điện của tim, có khả năng dẫn đến nhịp tim không đều hoặc rối loạn nhịp tim.
Trục tim-não rất quan trọng trong việc điều chỉnh phản ứng lo lắng này. Theo nghiên cứu, khi tim hoạt động bình thường, nó sẽ gửi tín hiệu đến não giúp giảm lo lắng và căng thẳng. Điều này được thực hiện bằng cách giải phóng các hormone chống lo lắng, chẳng hạn như oxytocin và vasopressin.
Lo lắng được thừa nhận rộng rãi là một tình trạng rất phức tạp, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố thay đổi đáng kể từ người này sang người khác. Trục tim-não chỉ là một hệ thống liên quan đến phản ứng của cơ thể đối với căng thẳng.
Nói tóm lại, trục tim-não đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh sự lo lắng. Khi tim không hoạt động bình thường, như trong trường hợp bệnh tim, nó có thể góp phần làm mất cân bằng trục tim-não, làm tăng nguy cơ lo lắng và các rối loạn sức khỏe tâm thần khác. Ngược lại, một trái tim khỏe mạnh sẽ làm giảm lo lắng và căng thẳng.
Chẩn đoán và triệu chứng lo lắng
Nhiều cơ quan trong cơ thể giao tiếp với não thông qua nhiều “trục”, bao gồm cả trục dạ dày-não. Các nhà khoa học đề cập đến nhận thức liên tục của bộ não về các tín hiệu từ bên trong cơ thể, bao gồm cả những tín hiệu từ hệ thống hô hấp, tiêu hóa và tim mạch, là quá trình can thiệp. Tương tác là một phần quan trọng trong tiềm thức của chúng ta có thể bao gồm cảm xúc và suy nghĩ.
Rối loạn lo âu được chẩn đoán dựa trên các tiêu chí cụ thể, như được mô tả trong Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM) của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ. Nó định nghĩa sự lo âu là sự lo lắng quá mức và những sợ hãi xảy ra trong nhiều ngày, kéo dài ít nhất sáu tháng, liên quan đến một số sự kiện hoặc hoạt động, chẳng hạn như kết quả học tập hoặc công việc.
Theo DSM, để đáp ứng các tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn lo âu tổng quát, một người phải trải qua sự lo lắng quá mức đó và ít nhất có ba trong số các triệu chứng sau:
- Bồn chồn hoặc cảm thấy bế tắc hoặc căng thẳng
- Dễ mệt mỏi
- Khó tập trung hoặc đầu óc trống rỗng
- Cáu gắt
- Căng cơ
- Rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như khó ngủ hoặc ngủ không yên và không thỏa mãn
Nhiều triệu chứng lo lắng ở trên là do cảm giác tiềm thức.
Làm thế nào để giảm bớt lo lắng?
Rối loạn lo âu là rối loạn tâm thần phổ biến nhất, ảnh hưởng đến gần 30% người trưởng thành tại một số thời điểm trong cuộc sống. May mắn thay, rối loạn lo âu có thể điều trị được và có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả.
Nghiên cứu của Stanford đã khám phá ra cách tim đập nhanh có thể dẫn đến hành vi lo lắng và cung cấp thông tin chi tiết về các chiến lược hiện tại để điều trị chứng lo âu.
Phản hồi sinh học thay đổi nhịp tim
Phản hồi sinh học biến thiên nhịp tim (HRV) là một kỹ thuật phổ biến cung cấp phản hồi theo thời gian thực về sự thay đổi nhịp tim và hô hấp trong khi hướng dẫn mọi người thở một cách có kiểm soát. Nó hứa hẹn là một công cụ can thiệp cho chứng lo âu và trầm cảm.
Trong một nghiên cứu được công bố trên Frontiers in Neuroscience, các nhà nghiên cứu phát hiện ra việc sử dụng phản hồi sinh học HRV có thể làm tăng 18% sự thay đổi nhịp tim và giảm nhịp tim 5,2 nhịp mỗi phút.
Điều này dẫn đến những thay đổi trong một mạng lưới chức năng rộng lớn của các vùng não, bao gồm hạch hạnh nhân kiểm soát cảm xúc và thùy đảo.
Người ta cũng cho rằng, phản hồi sinh học HRV có thể khôi phục sự cân bằng bên trong của hệ thống thần kinh tự chủ (bộ phận kiểm soát các chức năng tự động) và giảm viêm.
Thực hành Thân-Tâm
Các phương pháp luyện tập thân tâm, bao gồm yoga, thái cực quyền, thiền chánh niệm và các kỹ thuật thư giãn, ngày càng được nghiên cứu về khả năng giảm bớt các triệu chứng lo âu.
Cơ quan nghiên cứu hiện tại cho thấy những thực hành này có thể có hiệu quả như một phương pháp điều trị chứng lo âu, dưới dạng can thiệp độc lập hoặc kết hợp với các liệu pháp thông thường như thuốc và tâm lý trị liệu.
- Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, yoga có thể làm giảm các triệu chứng lo âu liên quan đến rối loạn lo âu, rối loạn hoảng sợ và rối loạn căng thẳng sau chấn thương.
- Thái cực quyền đã được chứng minh là có ảnh hưởng tích cực đến các triệu chứng lo lắng, bao gồm giảm mức độ hormone căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
- Thiền chánh niệm có thể làm giảm các triệu chứng lo lắng, trầm cảm và có thể đặc biệt hiệu quả đối với những người mắc chứng rối loạn lo âu.
- Các kỹ thuật thư giãn, chẳng hạn như thư giãn cơ dần dần và các bài tập hít thở sâu, cũng có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng lo âu, bao gồm rối loạn hoảng sợ, rối loạn lo âu.
Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về cơ chế và hiệu quả của các phương pháp thực hành thể chất và tinh thần để điều trị chứng lo âu, nhưng bằng chứng hiện tại cho thấy những phương pháp này có thể là công cụ hữu ích trong việc kiểm soát các triệu chứng lo âu và cải thiện sức khỏe tổng thể.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là các phương pháp luyện tập thể chất và tinh thần không nên được sử dụng để thay thế cho các phương pháp điều trị thông thường. Đây là phương pháp bổ sung được sử dụng cùng với các phương pháp điều trị dựa trên bằng chứng khác.
Thiền định có thể xem là một biện pháp bổ sung trong điều trị rối loạn lo âu, bạn có thể tham gia thử lớp thiền định miễn phí online tại đây.
Theo The Epoch Times