Mạng xã hội có thể giúp con người kết nối, tăng cường tương tác và xoa dịu cảm giác cô đơn. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích đó, nó cũng tiềm ẩn nhiều mặt trái.
Tục ngữ có câu: “Nước có thể nâng thuyền, nhưng cũng có thể lật thuyền.” Không ai có thể phủ nhận những lợi ích từ mạng xã hội, nhưng tiêu tốn quá nhiều thời gian vào đó có thể khiến con người trở nên dễ cáu gắt, nổi nóng hoặc rơi vào trạng thái trầm cảm.
Càng dùng mạng xã hội nhiều càng dễ cáu gắt, nóng nảy
Giáo sư Lynn Zubernis từ Đại học West Chester, bang Pennsylvania (Mỹ), đã đề cập trong một bài viết trên trang Psychology Today rằng, so với 30 năm trước, cuộc sống hàng ngày của nhiều người đã thay đổi đáng kể. Giờ đây, họ dành rất nhiều thời gian để giao tiếp trực tuyến và tiếp nhận thông tin từ internet. Điều này dấy lên một lo ngại, liệu việc sử dụng mạng xã hội có gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm lý của con người hay không?
Giáo sư Zubernis cho biết, thật đáng tiếc, câu trả lời cho vấn đề này là “Có”.
Các nghiên cứu trước đây đã phát hiện rằng việc sử dụng mạng xã hội với tần suất cao có liên quan đến tình trạng trầm cảm ở thanh thiếu niên và người trưởng thành. Đồng thời, nó cũng khiến con người cảm thấy ít hạnh phúc hơn.
Một nghiên cứu mới công bố trong tháng 2 cho thấy việc sử dụng mạng xã hội có mối liên hệ phức tạp với một vấn đề quan trọng khác trong sức khỏe tâm lý – đó là sự cáu kỉnh, nóng tính.
Cáu kỉnh được định nghĩa là một quá trình cảm xúc đặc trưng do trạng thái tiêu cực, khiến con người dễ tức giận hoặc phiền muộn. Nó có thể tạo cảm giác khó kiểm soát và dẫn đến phản ứng cảm xúc ngay cả khi gặp những tác động rất nhỏ.
Nóng tính và cáu kỉnh có thể làm gián đoạn các hoạt động thường ngày, đặc biệt ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội và sự nghiệp. Nếu mức độ cáu kỉnh gia tăng, nó có thể kéo theo những hậu quả nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như hành vi bạo lực hoặc ý định tự tử.
Nghiên cứu này cho thấy mức độ sử dụng mạng xã hội có liên quan mật thiết đến việc gia tăng mức độ cáu kỉnh. Đặc biệt, những người thường xuyên đăng bài trên mạng xã hội có xu hướng dễ nóng tính hơn.
Ở đây tồn tại một mối quan hệ liều lượng – phản ứng (dose-response relationship). Nói cách khác, càng dành nhiều thời gian trên mạng, đặc biệt là khi đăng bài thường xuyên và tương tác tích cực, thì càng dễ cảm thấy bực bội. Mối quan hệ này càng trở nên mạnh mẽ hơn khi mọi người dành “phần lớn thời gian trong ngày” để sử dụng mạng xã hội.
Ngoài ra, khi mọi người thường xuyên thảo luận về chính trị trên mạng (thay vì chỉ đọc tin tức một cách thụ động, kể cả tin tức chính trị), mối quan hệ này cũng trở nên rõ ràng hơn. Dù một người có nghĩ rằng mình quan tâm đến chính trị hay không, thì việc đăng bài và tranh luận về chính trị càng nhiều, họ càng dễ cảm thấy căng thẳng và bực bội.
Cách sử dụng mạng xã hội hiệu quả
Nghiên cứu này đã xem xét cẩn thận các triệu chứng khác liên quan đến sức khỏe tâm lý, bao gồm trầm cảm và lo âu. Tuy nhiên, đây là một nghiên cứu mang tính tương quan, nên không thể chứng minh rằng mạng xã hội là nguyên nhân trực tiếp gây ra sự cáu giận, mà chỉ có thể kết luận rằng nó có liên quan đến mức độ cáu giận.
Tất nhiên, mạng xã hội cũng có những lợi ích nhất định đối với sức khỏe tâm lý. Vậy làm thế nào để tận dụng những lợi ích đó? Nghiên cứu này đã đưa ra một số giải pháp hữu ích.
Zubernis cho rằng tần suất và thời gian sử dụng đóng vai trò quan trọng. Thay vì liên tục kiểm tra điện thoại suốt cả ngày, hãy dành ra một khoảng thời gian nhất định (hoặc nhiều lần) để sử dụng có kế hoạch hơn.
Nghiên cứu cho thấy, khi chúng ta sử dụng mạng xã hội có chủ đích vào thời gian rảnh và tận hưởng nó mà không cảm thấy day dứt, sẽ tối ưu hóa được lợi ích đối với sức khỏe tinh thần.
Sử dụng một cách có kế hoạch, chẳng hạn như trò chuyện với bạn bè hoặc xem video của những người nổi tiếng trên mạng, có thể giúp giảm căng thẳng và tăng cảm giác hạnh phúc.
Hãy cân nhắc kỹ thời điểm sử dụng và kiểm soát thời lượng dùng. Nếu cần, bạn có thể đặt hẹn giờ hoặc quản lý quyền truy cập để hạn chế thời gian sử dụng.
Mạng xã hội là công cụ để giải trí, kết nối và tiếp nhận thông tin. Tuy nhiên, giống như bất kỳ công cụ nào khác, chỉ khi sử dụng đúng cách, nó mới thực sự mang lại giá trị.
Theo Epoch Times