Có người từng hỏi nhà thơ Tagore: Điều khó nhất trên đời là gì? Tagore trả lời: Nhìn thấy bản thân là khó nhất.
Quả thực, biết người khác không khó, nhìn rõ chính mình mới khó. Năng lực mạnh mẽ nhất trên thế giới này là nhìn thấy bản thân qua người khác.
1. Các mối quan hệ giống như một tấm gương
Trong một cuộc trò chuyện, một thanh niên hỏi Kai-Fu Lee:
“Tại sao tôi không được ai yêu mến. Bạn tôi nhìn thấy tôi mà không chào hỏi, họ chẳng cười với tôi?”
Kai-Fu Lee nhìn anh ta và hỏi, “Anh có đang chào họ không? Anh có đang cười với họ không?”
Nghe đến đây, người thanh niên im lặng.
Nhà tâm lý học Christopher Meng đã đưa ra khái niệm hiệu ứng gương, nghĩa là các mối quan hệ giống như một tấm gương phản chiếu con người thật của bạn.
Đôi khi chúng ta phàn nàn về người khác, không phải là họ có vấn đề mà là bản thân chúng ta chưa làm tốt.
Nhà văn Huang Qituan từng viết một trường hợp trong cuốn sách của mình: Một người phụ nữ ngoài 30 tuổi đột nhiên cảm thấy thế giới ai cũng đối xử không tốt với mình.
Cô nói: “Tôi quá mệt mỏi vì phải đổi chỗ làm liên tục. Mấy ông sếp toàn bắt nạt tôi. Họ luôn giao việc nhiều cho tôi, trong khi đồng nghiệp lại rất nhàn hạ. Về đến nhà chồng tôi cũng thế, anh ấy chỉ chăm chăm vào điện thoại. Một mình tôi làm hết việc nhà. Không biết tôi có thể trụ được bao lâu nữa nếu tình trạng cứ như thế này. Tôi thấy kiệt quệ.”
Huang Qituan ngay lập tức khẳng định với cô: “Qua những gì cô nói thì người khó khăn nhất luôn là cô, bất kể ở cơ quan hay gia đình. Cô có bao giờ nghĩ rằng cô là nguyên nhân gây ra tất cả những chuyện này không?”
Qua người khác thấy được con người thật của bạn
Cô ấy liền phản pháo lại: “Tôi không làm gì sai cả. Tôi làm biết bao nhiêu công việc tại cơ quan. Ở nhà, tôi cũng rất chăm chỉ, vậy mà vợ chồng còn cãi nhau. Sao mọi người xung quanh lại đối xử với tôi như thế”.
Huang Qituan nói nửa đùa nửa thật: “Dù cô có đổi nghề, đổi chồng đến đâu thì kết quả cũng vậy thôi”.
Vấn đề với người phụ nữ này là bản thân cô ấy. Cô thực ra không biết người khác đối xử với mình như thế nào. Ở công ty, khối lượng công việc nặng nề là do cô ấy luôn dành nhiều thời gian cho cùng một nhiệm vụ; ở nhà cô phàn nàn rằng chồng mình không chia sẻ gánh nặng việc nhà và cãi vã ngay cả trước khi anh ấy làm điều đó.
Trên thực tế, mọi người đều dạy người khác cách đối xử với bản thân họ trong vô thức. Một số dạy người khác yêu họ, một số dạy người khác tôn trọng họ; và một số dạy người khác cách làm tổn thương họ.
Tất cả các mối quan hệ dù tốt hay xấu đều không xảy ra một cách vô cớ.
Một người khôn ngoan thực sự biết cách hướng nội khi thấy những thứ bên ngoài. Họ nhìn rõ bản thân qua người khác. Vì mỗi người trong cuộc sống đều là tấm gương phản chiếu của bạn và tôi. Qua người khác mới thấy được con người thật của mình.
2. Đừng sống trong mắt người khác, nhưng hãy lấy họ làm tấm gương
Nhà thơ Heine đã từng nói một câu rất sâu sắc: “Sự phán xét là một tấm gương. Nó có thể phản chiếu rõ ràng những sai lầm của chúng ta, để chúng ta có cơ hội sửa chữa”.
Biết nhìn nhận lại bản thân là bước khởi đầu cho quá trình trưởng thành của một người.
Khi Cheng Wei, người sáng lập Didi, bắt đầu kinh doanh, một ngày nọ, anh ấy tự tin với kế hoạch của mình và đưa nó cho người bạn Wang Xing.
Wang Xing đọc bản kế hoạch rồi lạnh lùng nói hai chữ: “Rác rưởi!” Chang Wei tuyệt vọng rời đi.
Sau đó, Wang Xing cảm thấy mình đã hành xử không đúng và gọi cho Cheng Wei để xin lỗi.
Không ngờ, Wang Xing còn chưa kịp nói xin lỗi, Cheng Wei đã bày tỏ: “Tôi đã suy nghĩ lung tung, cuối cùng tôi cũng hiểu ra thứ rác rưởi của kế hoạch này là gì. Tôi nghĩ không phải thứ rác rưởi sáng tạo này, mà là tôi. Tôi quá rác rưởi. Có quá nhiều thứ để cải thiện!”
Phản hồi từ những người khác là chất dinh dưỡng tốt nhất trên con đường phát triển bản thân
Wang Xing ngạc nhiên: “Anh không tức giận sao?”
Cheng Wei nói: “Không, tôi cứ nghĩ mãi, rác ở đâu?
Sau sự việc này, Wang Xing càng đánh giá cao Cheng Wei hơn.
Cổ nhân nói rằng: người ta có thể dùng tấm gương soi để hiểu được những điều được và mất.
Trong cuộc sống, có người rất sợ nghe tiếng xấu. Đó là bởi vì sâu thẳm trong trái tim họ, họ không dám “phân tích” bản thân mình. Họ không muốn đối mặt với con người thật của mình.
Ngược lại, một số người có thể xem người khác như tấm gương, chấp nhận mọi lời phán xét. Họ có thể nhìn nhận đánh giá của người khác một cách khách quan.
Khi người khác khen ngợi, họ sẽ không tự mãn. Khi người khác chỉ trích, họ sẽ tìm lỗi sai ở bản thân mình và sửa đổi.
3. Năng lực mạnh nhất trên thế giới: nhìn thấy bản thân qua người khác
Từ thời Hy Lạp cổ đại, lời tiên tri của thần Apollo đã được khắc trên bia đá phía trước Đền thờ Delphi ở Athens: Hãy tự biết mình!
Mỗi người đều được định sẵn là không thể nhìn thấy trực tiếp ngoại hình của chính mình. Những người xung quanh là tấm gương phản chiếu hành xử của bản thân.
Chỉ bằng cách nhìn rõ điểm mạnh và điểm yếu của mình và cố gắng thay đổi, bạn mới có thể liên tục cải thiện bản thân để tạo nên phiên bản tốt hơn của chính mình.
Nhìn lại bản thân
Có một câu chuyện nhỏ như sau:
Một cậu bé đang thả diều với người bạn. Nhưng mỗi khi con diều của mình bay thấp hơn những người khác, cậu ấy giận dữ ném con diều xuống đất.
Khi nhìn thấy điều này, cha của cậu bé đã nói một điều có ý nghĩa với cậu: “Con à, con phải nhớ rằng dù con có làm gì trong tương lai thì trong lòng con cũng phải luôn có hai dấu hỏi. Tại sao người khác không thể thành công hơn mình? Tại sao mình lại thua kém người khác? “
Nếu bạn không thể làm được một điều gì đó, bạn nên tìm kiếm nguyên nhân từ chính bản thân mình. Biết cách nhìn vào bên trong để phát triển ra bên ngoài.
Cảnh tỉnh bản thân
Giáo sư Luo Xiang từng nói rằng khi còn học đại học, ông rất ghét những người bạn cùng lớp ngủ trên giường tầng trên của mình trong cùng ký túc xá. Vì họ luôn trằn trọc và ngáy trong giấc ngủ.
“Tôi đã có những kế hoạch luẩn quẩn trong đầu hơn một lần, và tất nhiên chúng không thành công”, anh nói.
Mãi về sau, Luo Xiang mới phát hiện ra tiếng ngáy của mình to nhất ký túc xá.
Và tại sao người bạn ngủ ở giường trên lại trằn trọc trở mình? Anh ấy không ngủ được chính vì tiếng ngáy của Luo Xiang. Anh ấy cũng ngại khi đánh thức Luo Xiang.
Khi bạn có những cảm xúc tiêu cực đối với người khác, bạn nên nhìn lại nó như một tấm gương để soi xét bản thân.
Thay đổi bản thân
Các nhà tâm lý học chia tâm trí con người thành hai chế độ: tư duy cố định và tư duy tăng trưởng.
Người có tư duy cố định, mặc dù luôn muốn chứng tỏ khả năng của mình nhưng họ không chịu học hỏi từ những thất bại. Thậm chí dễ đổ lỗi cho hoàn cảnh. Ngược lại, những người có tư duy tăng trưởng lại thích thử thách và tin rằng bản thân có thể thay đổi được.
Thay đổi không bao giờ là dễ dàng. Trong quá trình này, bạn cần phải vượt qua tâm lý hướng ngoại và không ngừng suy xét nội tâm, để trở thành một người có thể quyết định hướng đi tương lai của chính mình.
Không có câu trả lời tuyệt đối trong cuộc sống. Bạn nên xem xét lại những điều được và mất của bản thân, và bớt chỉ trích cái đúng sai của người khác.
4. Lời kết
Một nhà văn từng nói: Khoảng cách từ mắt trái đến mắt phải của con người là 180 độ. Còn cuộc đời là thế giới 360 độ. Vậy nên 180 độ còn lại cần để người khác dẫn đường.
Khi đến một độ tuổi nhất định, bạn sẽ thấy rằng kẻ thù lớn nhất không bao giờ là người khác mà là chính bạn.
Nhìn rõ bản thân qua người khác không phải để vượt qua người khác, mà là để vượt qua chính mình.
Hãy tin rằng mọi thứ bạn gặp phải chỉ là do bạn.
Hãy trân trọng mọi cơ hội. Nhìn thế giới chính là nhìn thấy bản thân. Giữ cho đầu óc tỉnh táo, và sống một cuộc đời không uổng phí.
Nguồn: Wang He/Aboluowang
Xem thêm: