Ngủ đủ giấc rất quan trọng. Nếu thiếu ngủ chúng ta đều nhận thấy mình dễ cáu gắt, làm việc không hiệu quả, đau đầu và mệt mỏi không tỉnh táo.
Nhưng liệu bạn có biết rằng thiếu ngủ có thể để lại những hệ quả nghiêm trọng hơn, như thiếu hụt chất dinh dưỡng, rạn nứt mối quan hệ, thậm chí gây tổn hại đến não bộ?
Thiếu ngủ gây hại nghiêm trọng cho não, DNA và đời sống xã hội
1. Thiếu ngủ ảnh hưởng đến chất lượng làm việc
Bạn có thể dùng cà phê để tạm tỉnh táo, nhưng mệt mỏi kéo dài không phải điều có thể dễ dàng chịu đựng. Chỉ cần thiếu ngủ 16 phút thôi cũng đủ để ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc. Một nghiên cứu năm 2019 trên tạp chí Sleep Health chỉ ra rằng người lao động có khả năng cao không hoàn thành tốt công việc khi họ không có giấc ngủ chất lượng.
Việc thiếu ngủ diễn ra liên tục còn làm mức độ căng thẳng tăng lên. Theo giáo sư Soomi Lee từ Đại học Nam Florida, phát hiện này đã khiến nhiều doanh nghiệp quan tâm hơn đến giấc ngủ của nhân viên, bởi những ai ngủ đủ giấc có kết quả làm việc tốt hơn, tập trung cao hơn và cũng dễ hòa đồng với đồng nghiệp.
2. Thiếu ngủ tác động đến chế độ dinh dưỡng
Nghiên cứu của tác giả Chioma Ikonte cho thấy những người ngủ ít hơn bảy giờ mỗi đêm thường hấp thụ ít các chất dinh dưỡng chính (gồm vitamin A, D, B1, magie, niacin, canxi, kẽm, và phốt pho). Kết quả này được công bố tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Dinh dưỡng Hoa Kỳ. Các nhà khoa học còn cho rằng cần nghiên cứu thêm về mối liên hệ giữa bổ sung dinh dưỡng và chất lượng giấc ngủ.
3. Thiếu ngủ tác động đến quan hệ xã hội
Mất ngủ có thể khiến bạn trở thành một người khó chịu, ít muốn giao tiếp. Theo một nghiên cứu từ Đại học California, mất ngủ có thể làm giảm mong muốn tương tác xã hội của bạn. Giáo sư Matthew Walker cho biết, khi mệt mỏi, bạn có xu hướng tự cô lập bản thân, điều này làm bạn ít ngủ hơn, tạo thành vòng lặp tiêu cực. Trong nghiên cứu khảo sát 18 sinh viên, các nhà khoa học nhận thấy rằng những sinh viên thiếu ngủ có xu hướng tránh né người khác nhiều hơn từ 18% đến 60% so với các sinh viên có giấc ngủ ngon. Quét não của các sinh viên cũng cho thấy thiếu ngủ khiến vùng não liên quan đến nhận diện nguy cơ từ người khác hoạt động mạnh hơn.
Giáo sư Walker kết luận rằng chỉ một đêm ngủ ngon có thể giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn khi giao tiếp; giúp thu hút người khác đến gần mình hơn. Mất ngủ lâu ngày khiến thể chất và tinh thần suy nhược, phụ nữ còn dễ gặp rối loạn nội tiết; gây nên sự cáu gắt, tâm trạng không vui, ảnh hưởng đến công việc và các mối quan hệ.
4. Thiếu ngủ có thể làm hỏng DNA
Bạn có thể không ngờ rằng giấc ngủ còn ảnh hưởng đến cấu trúc DNA của mình. Một nghiên cứu tại Đại học Hồng Kông trên 49 bác sĩ cho thấy nhóm bác sĩ trực ca đêm; chỉ ngủ trung bình hai đến ba tiếng, có mức DNA bị phá vỡ cao hơn nhóm ngủ bảy tiếng. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng khi giấc ngủ không đủ, gen sửa chữa DNA sẽ ít hoạt động; và điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như ung thư; bệnh tim mạch và các bệnh thần kinh. Nghiên cứu chỉ ra rằng về lâu dài, thiếu ngủ liên tục có thể gây nên các bệnh mãn tính.
5. Thiếu ngủ làm gián đoạn hoạt động của não
Một chức năng quan trọng của giấc ngủ là giúp các cơ quan trong cơ thể như gan, phổi, tụy, ruột… thải độc hiệu quả. Khi ngủ đủ giấc, cơ thể sẽ hoạt động tốt hơn và tinh thần sảng khoái vào buổi sáng. Ngược lại, thiếu ngủ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ và các cơ quan; khiến bạn khó tập trung, dễ cáu kỉnh, thiếu khả năng ghi nhớ và kiểm soát cảm xúc. Thiếu ngủ cũng làm tăng nồng độ các hormone căng thẳng; gây ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ, điều chỉnh cảm xúc và làm tăng nguy cơ gặp các vấn đề tâm lý.
6. Thiếu ngủ gây tổn hại não bộ
Một nghiên cứu trên tạp chí Sleep chỉ ra rằng việc thiếu ngủ thực sự có thể gây tổn thương cho não. Nghiên cứu này cho thấy ở những người thức khuya hoặc không ngủ; các protein liên quan đến tổn thương não có xu hướng tăng khoảng 20%. Trong giấc ngủ, các khớp thần kinh không quan trọng sẽ bị loại bỏ và các kết nối cần thiết được củng cố. Thiếu ngủ khiến não không thể thực hiện quá trình phục hồi và bảo trì; điều này có thể để lại hậu quả về lâu dài.
7. Thiếu ngủ tác động đến huyết áp
Trong một nghiên cứu nhỏ tại Đại học bang Pennsylvania, các sinh viên được yêu cầu ngủ thêm một giờ mỗi đêm. Trong tuần đầu tiên, họ ngủ như bình thường, sau đó tăng thời gian ngủ trong tuần tiếp theo. Kết quả cho thấy 77% sinh viên ngủ thêm 15 phút mỗi đêm, và 66% ngủ thêm 30 phút; đồng thời cảm thấy bớt mệt mỏi vào ban ngày. Quan trọng hơn, huyết áp tâm thu của họ giảm khoảng bảy điểm. Huyết áp tâm thu phản ánh áp lực máu lên thành động mạch khi tim co bóp. Giáo sư Anne-Marie Chang cho biết, giảm bảy điểm là một sự thay đổi đáng kể về huyết áp tâm thu; cho thấy giấc ngủ có tác động rõ rệt đến sức khỏe tim mạch.
Thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần và hiệu suất làm việc của bạn; mà còn có thể tác động lớn đến sức khỏe thể chất và các mối quan hệ xã hội. Việc duy trì ngủ đủ giấc và chất lượng sẽ giúp bạn cảm thấy khỏe mạnh hơn, tâm trạng tốt hơn; và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.