‘Lùi lại’ và ‘sống để cho’

Người xưa có câu “Lùi một bước tiến ngàn dặm”. Lùi lại để có xem lại mình, cũng là để nhìn bao quát được hết những gì đang diễn ra xung quanh. Lùi lại cũng là nhường lại điều gì đó cho người khác, cũng có nghĩa bạn đang ‘sống để cho’.

• Đâu cần phải tranh cãi vì chuyện nhỏ, chỉ cần tâm thiện sẽ an vui
• Mỗi con người sinh ra đều có bản tính lương thiện 
• Thấy lại 12 kiếp luân hồi trả nợ nghiệp của vị thiền sư

Lùi lại trong chuyện nhỏ và chuyện lớn

Trong một lần công tác ở Lào, khi tôi bắt xe tuktuk đi dạo, chiếc xe chạy vào một con hẻm thì gặp một ô tô đi ngược chiều. Dù hai xe có thể cùng lúc đi vừa qua hẻm nhưng người lái tuktuk đã tạt vào một góc đường, chờ ô tô đi qua để đi tiếp. Hành động nhỏ của người lái xe khiến tôi hình dung đến giao thông Việt Nam.

Mọi người luôn vội vàng, đèn đỏ chưa hết giây, xe phía sau đã bấm còi inh ỏi. Trong ngõ gặp xe đi ngược đường, dù không đi vừa qua nhưng cũng cố lách để vượt lên. Có khi một ngõ tắc hàng dài chỉ vì ai cũng cố vượt lên một ít. Sau một ngày dài làm việc mệt mỏi, người ta vẫn không thoát khỏi được căng thẳng trong khoảng thời gian từ cơ quan về nhà.

Liệu có phải cứ tiến lên dành phần đường cho mình là tốt không? Có phải cứ tiến lên để lấy được càng nhiều càng tốt? Có phải lùi lại là thể hiện sự thua thiệt? Thực ra không phải, lùi lại chính là thể hiện sự cẩn thận trong suy nghĩ và hành động. Lùi một bước để có thể tiến hai bước một cách chắn chắn.

Lùi lại và ‘sống để cho’

Truyện kể rằng có hai người, anh Khôn và anh Dung sau khi chết được đưa đến gặp Diêm Vương. Diêm Vương cho mỗi người chọn một trong hai tờ giấy; một tờ ghi “sống để cho” và tờ kia ghi “sống để nhận”.

Sợ bị mất phần tốt, anh Khôn dành phần chọn trước. Anh chọn “sống để nhận” vì không muốn sống khổ cực. Dung không buồn rầu khi nhận tờ giấy còn lại ‘sống để cho’. Anh nghĩ rằng ‘sống để cho’ có thể giúp mọi người và biết được ý nghĩa thật sự của cuộc sống khi thông cảm được với hoàn cảnh xung quanh.

Sau khi biết được hai sự lựa chọn đó, Diêm Vương nói với hai người rằng “Vì Dung chọn sống để cho, vậy ngươi sẽ là một người giàu trong kiếp tới. Còn Khôn sẽ thành kẻ ăn mày và sống dựa vào lòng nhân nghĩa của người khác trong kiếp tới; bởi anh ta muốn có một cuộc đời chỉ nhận của người khác”.

Lùi bước không nhất định là thiệt thòi. Những nông dân phải nhìn xuống và bước lùi lại để cấy lúa; ngụ ý là thành công có được từ cúi đầu xuống và lùi lại. Đây là thể hiện một triết lý sâu sắc về “rút lui thật sự là tiến tới” và “lùi một bước biển rộng trời cao”.