Nghiên cứu cho thấy việc thực hành lòng biết ơn mỗi ngày có tác động tích cực đến sức khỏe. Đặc biệt, đây còn là liều thuốc điều trị cơn giận và chứng trầm cảm hiệu quả.

Trong bầu không khí vô trùng và tĩnh lặng của phòng khám, Serena ngồi một cách bồn chồn, trong đầu cô tua đi tua lại cảnh tượng đã dẫn cô đến đây. 

Trước đó, tại một cuộc họp quan trọng về dự án, thực tập sinh mới tên Sarah đã rụt rè đưa ra một ý kiến. Điều khiến mọi người ngạc nhiên là người quản lý lại thích ý tưởng mới này và nói rằng sẽ đưa nó vào áp dụng cho dự án tiếp theo. Điều đó đồng nghĩa với việc đề xuất ban đầu của Serena bị gạt bỏ.

Trong cuộc họp đó, Serena dường như mất kiểm soát. Cô không chỉ đơn thuần bày tỏ sự bất đồng, mà bùng nổ bằng những lời lẽ giận dữ. Cơn thịnh nộ dữ dội của cô khiến Sarah bật khóc, để lại căn phòng trong sự im lặng.

Serena từng vật lộn với nhiều cơn giận trong quá khứ, nhưng chưa bao giờ nó bộc lộ dữ dội như ngày hôm đó. Khi ngồi trong phòng khám, cô cảm thấy tội lỗi và bức bối.

Cô mong đợi, thậm chí là hy vọng, một giải pháp y khoa đơn giản, nhanh chóng – một viên thuốc để kìm nén cơn giận, một cách giải quyết nhanh gọn để chữa lành tâm lý đầy bất lực của cô. Thế nhưng, thay vào đó, bác sĩ Corson trao cho cô một thứ bình thường hơn nhiều, giản dị một cách xưa cũ: Một cuốn sổ nhỏ trống trơn.

“Đây không phải điều cô đã trông đợi?” Vị bác sĩ thừa nhận, và cảm giác được sự hoài nghi nơi cô. “Tôi muốn cô viết ra ba điều mà cô biết ơn mỗi ngày. Đây là một dạng ‘thuốc’ khác biệt.”

Serena nhìn xuống cuốn sổ, những trang giấy trống như đang chế nhạo những hỗn loạn trong lòng cô. Việc viết nhật ký dường như thật tầm thường trước những cảm xúc đang dâng trào mãnh liệt. Thế nhưng, thúc đẩy bởi khát khao mạnh mẽ muốn thay đổi, cô miễn cưỡng đồng ý thử.

Liều thuốc giải cho cơn giận 

Serena bắt đầu thực hành lòng biết ơn, nhưng những nghi hoặc vẫn còn. Mỗi buổi tối, cô chăm chỉ ghi chép vào cuốn sổ của mình. Dần dần, một sự chuyển biến đã xảy ra. Nơi từng chỉ chất chứa bức bối và giận dữ, giờ đây những khoảnh khắc trân quý bắt đầu xuất hiện.

Trước đây, cô luôn khó chịu với đồng nghiệp và thường phàn nàn về quãng đường đi làm. Sau một tuần viết nhật ký, cô nhận thấy một sự thay đổi. Cô bắt đầu cảm thấy biết ơn sự giúp đỡ của một đồng nghiệp, biết ơn một buổi sáng yên bình, và thậm chí cảm kích với cả chiếc xe đã cũ vẫn bền bỉ đưa cô đến nơi làm việc mỗi ngày.

nuôi dưỡng lòng biết ơn; sự tri ân; lòng biết ơn
Lòng biết ơn là liều thuốc giải cho những cơn giận (ảnh: Pinterest)

Trải nghiệm của Serena, mặc dù rất cá nhân nhưng không phải là hiếm. Nhiều nghiên cứu khoa học về lòng biết ơn đã khẳng định người ta có nhiều chuyển biến tích cực trong khi thực hành nó.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Social Psychological and Personality Science vào năm 2012 cho thấy, những người thường xuyên thực hành lòng biết ơn có mức độ hung hăng thấp hơn, ngay cả sau khi bị xúc phạm. Ngược lại, nhóm đối chứng – những người không thực hành lòng biết ơn, dễ trở nên hung dữ hơn sau khi bị xúc phạm.

Những người thực hành lòng biết ơn có xác suất trả đũa người khác thấp hơn hẳn. Hiệu ứng này tương tự như việc tiếng cười có thể làm bạn ngừng lại giữa một bài tập thể lực nặng nề. Giống như bạn không thể tiếp tục gắng sức khi đang bật cười, lòng biết ơn tạo ra một trạng thái tinh thần khiến sự gây hấn và giận dữ khó lòng bám trụ.

Thực hành lòng biết ơn giúp hạnh phúc lan tỏa

Khi trở về nhà, Serena ngồi vào bàn, tay cầm bút, ngẫm nghĩ về những điều cần biết ơn hôm nay. Sau một lúc viết linh tinh, cô chợt nhận ra mình đang vô tình nhắc đến Sarah, cô thực tập sinh lần trước. Nhớ lại những giọt nước mắt của Sarah, lòng Serena nhói lên vì hối hận.

Serena hiểu rằng cô phải sửa chữa mọi chuyện. Cô viết cho Sarah một lá thư, bày tỏ sự hối hận và lòng biết ơn, vì chính Sarah đã khiến cô nhận ra mình cần thay đổi cách ứng xử. Ngày hôm sau, tại văn phòng, cô chào Sarah, xin lỗi về lần nóng giận trước đó. Serena trao cho cô ấy bức thư và trân trọng ghi nhận những đóng góp quý giá của Sarah trong công việc. Tối hôm ấy, Serena cảm thấy một sự nhẹ nhõm mà cô chưa từng trải qua suốt nhiều tuần, thậm chí nhiều năm qua.

nuôi dưỡng lòng biết ơn; sự tri ân; lòng biết ơn
Lòng biết ơn có thể giảm căng thẳng (ảnh minh họa: Pngtree)

Cảm giác nhẹ nhõm đó bắt nguồn từ sự mãn nguyện sâu thẳm. Một nghiên cứu được công bố năm 2005 cho thấy, viết thư cảm ơn giúp mức độ hạnh phúc của người tham gia tăng 10% và giảm triệu chứng trầm cảm 35%. Cảm giác tích cực này còn kéo dài đến 6 tháng sau.

Điều này được thể hiện rõ trong cuộc sống của Serena. Những cơn giận vốn chiếm ưu thế trong ngày giờ đây ít hơn, thậm chí gần như không còn tồn tại. Thay vào đó, những khoảnh khắc hạnh phúc thật sự bắt đầu xuất hiện. Cô ngạc nhiên khi thấy mình mỉm cười nhiều hơn, không chỉ với những thành tựu của mình, mà còn với những niềm vui nhỏ trong cuộc sống hàng ngày.

Bốn tuần sau, khi Serena bước trở lại văn phòng của Corson, bầu không khí xung quanh cảm giác khác biệt, gần như xa lạ. Cô không còn là người mà trước đây đã miễn cưỡng nhận một cuốn sổ thay vì một đơn thuốc thông thường nữa. Sự thay đổi bên trong cô rất rõ ràng, nó tỏa ra từ một nơi đầy sự bình yên mới được tìm thấy, đó là những tư duy tích cực và sự thấu hiểu.

Lòng biết ơn mang lại nhiều lợi ích đa dạng

Nhận thấy sự thay đổi, Corson chào đón Serena bằng một nụ cười ấm áp và thấu hiểu. “Rất vui được gặp lại cô!” Ông nói. “Đơn thuốc đặc biệt tôi kê cho cô có hiệu quả không?”

Serena khiêm tốn đáp lời: “Thành thật mà nói, bác sĩ à, tôi đã không tin nếu không tự mình trải qua. Nhưng tại sao? Ý tôi là, về mặt khoa học, làm sao một thực hành đơn giản lại có thể có tác động sâu sắc như vậy?”

Corson kéo ghế lại gần hơn và nói: “Lòng biết ơn không chỉ là một thói quen, nó còn là sự thay đổi trong tư duy của chúng ta. Khi nuôi dưỡng những đức tính như lòng biết ơn, tâm trí chúng ta trở nên khỏe mạnh, và cơ thể cũng sẽ theo đó khỏe mạnh hơn”.

“Nhưng vì cô hỏi cụ thể, hãy xem cái này!” Corson nói rồi đưa cho Serena một tấm áp phích mô tả các lợi ích của lòng biết ơn.

“Nhớ rằng, những phát hiện này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm” Ông nói: “Khoa học vẫn còn đang khám phá những tác dụng của lòng biết ơn.”

Rất nhiều triệu chứng, bệnh tật và rối loạn đang hoành hành nơi xã hội hiện đại, mà đứng đầu là việc thiếu ngủ và giấc ngủ thiếu chất lượng. Lòng biết ơn có thể giảm bớt những tác động này bằng cách cải thiện giấc ngủ. 

Những người bị rối loạn giấc ngủ tham gia nghiên cứu, họ đã suy ngẫm về những điều cần biết ơn trước khi đi ngủ, và nhờ vậy mà chất lượng giấc ngủ của họ được cải thiện và họ có thể ngủ lâu hơn.

Ngoài ra, nghiên cứu còn cho thấy những người viết nhật ký biết ơn đã giảm gần 8% cơn đau và có xu hướng tập thể dục nhiều hơn.

Lòng biết ơn còn làm giảm đáng kể mức độ căng thẳng, đồng thời còn tăng cường hệ miễn dịch. Bằng cách hỗ trợ chức năng miễn dịch, lòng biết ơn còn giúp giảm mức độ interleukin-6 – một nguyên nhân hàng đầu của chứng viêm mãn tính.

Cái bẫy của sự so sánh

“Lòng biết ơn thay đổi cách chúng ta tương tác với thế giới,” Corson nói. “Nó chuyển sự chú ý từ những gì chúng ta thiếu thốn sang những gì chúng ta đang có. Để tôi minh họa điều này bằng một câu chuyện ngụ ngôn.”

Ông tiếp tục: “Một người đàn ông đạp chiếc xe đạp cũ của mình qua thành phố, trong tâm có cảm giác không hài lòng. Anh ta nhìn thấy một chiếc ô tô mới bóng loáng đi ngang, trong lòng liền nghĩ: Giá như mình có một chiếc xe như vậy thì khỏi phải đi chiếc xe đạp này rồi”.

(ảnh minh họa: Momentum Magazine)

“Ngồi trong chiếc xe ô tô, người lái xe đang căng thẳng vì các khoản vay. Khi thấy người đi xe đạp, anh ta nghĩ: Ước gì có thể thoải mái như anh ta, không phải chịu những gánh nặng tài chính này”.

“Tại một trạm xe buýt gần đó, có một người đang đứng chờ xe. Nhìn chiếc ô tô và chiếc xe đạp đi qua, anh ta nghĩ: Ước gì mình có một chiếc xe đạp hoặc một chiếc ô tô. Sẽ tiện lợi hơn nhiều so với việc đợi xe buýt”.

“Đi xuống đường, một người tàn tật đang ngồi trên xe lăn quan sát cả người đi xe đạp, chiếc ô tô và người chờ xe buýt. Cô ấy nghĩ: Ước gì mình có thể đứng dậy và đi bộ, để được chờ ở trạm xe buýt, được đạp xe đạp và lái ô tô”.

“Cuối cùng, trong một phòng bệnh, một bệnh nhân giai đoạn cuối đang nằm thoi thóp trên giường, ánh mắt nhìn ra cửa sổ. Anh ta nghĩ: Mình sẵn lòng đánh đổi bất cứ điều gì để có thể được ở ngoài kia, dù chỉ là trên chiếc xe lăn, để cảm nhận ánh mặt trời và hít thở không khí trong lành thêm một lần nữa”.

“Mỗi người đều khao khát những gì người khác có, tạo thành một chuỗi liên kết – nơi những điều tốt đẹp của người này là những ước nguyện sâu thẳm của người kia. Do đó, chúng ta nên tránh nhìn vào những gì mình thiếu, mà hãy tập trung, trân trọng những gì mình đã và đang có.”

Corson nói: “Cách thay đổi tư duy này cũng cải thiện đáng kể các kết nối xã hội. Nó biến chúng ta thành những người mà người khác muốn ở bên cạnh; làm phong phú các mối quan hệ và nuôi dưỡng cảm giác gắn bó cũng như sự hài lòng trong các mối quan hệ cá nhân.”

Serena đã trực tiếp trải nghiệm điều này nên cô hiểu những gì Corson nói. Sau khi xin lỗi và trao bức thư cảm ơn cho Sarah, hai người phụ nữ nhận ra họ có nhiều điểm chung, và mối quan hệ của họ dần trở nên thân thiết hơn.

“Là một bác sĩ, tôi thường kê đơn thuốc ‘thực hành lòng biết ơn’ vì nó hoàn toàn miễn phí và có thể ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống bệnh nhân chứ không chỉ là sức khỏe thể chất”. Corson nói. “Như mọi người đã thấy, y học hiện đại tập trung duy nhất vào việc giải quyết các triệu chứng, thường là dùng thuốc và có xu hướng bỏ qua ảnh hưởng mạnh mẽ của tâm trí đối với cơ thể. Điều này không sai, nhưng nó không phải là toàn cảnh.”

Bản thiết kế sinh học của lòng biết ơn 

Serena muốn hiểu cách mà cảm giác biết ơn được kích thích trong cơ thể. Corson sau đó giải thích:

“Lòng biết ơn kích hoạt các vùng não liên quan đến điều tiết cảm xúc và niềm vui. Chẳng hạn như nhân đuôi (Caudate nucleus) và hồi trán (frontal gyrus). Khi chúng ta thực hành lòng biết ơn, các vùng não chịu trách nhiệm cho cảm xúc tích cực được kích thích; trong khi các vùng chịu trách nhiệm cho cảm xúc tiêu cực bị ức chế.”

“Hoạt động não bộ này được điều khiển nhanh chóng bởi các tín hiệu điện. Bạn có thể tưởng tượng chúng như những tin nhắn văn bản, trực tiếp và cụ thể. Lòng biết ơn cũng ảnh hưởng thông qua hormone, nhưng quá trình này chậm hơn, giống như gửi một bức thư qua đường bưu điện, nhưng lại mạnh mẽ hơn.”

“Khi chúng ta cảm thấy biết ơn, não bộ chúng ta giải phóng dopamine và serotonin – hai hormone truyền dẫn thần kinh chịu trách nhiệm cho cảm giác. Dopamine mang lại cho chúng ta cảm giác ‘tuyệt vời’ khi đạt được điều gì đó; trong khi serotonin nâng cao tâm trạng trong một khoảng thời gian dài hơn, khiến mọi thứ ổn định”.

“Lòng biết ơn tạo ra một chu trình tích cực tự nhiên và tự duy trì. Càng thực hành lòng biết ơn, chúng ta càng cảm thấy tốt hơn. Não bộ bắt đầu thích thú với việc giải phóng các hormone mang lại cảm giác tốt, khuyến khích chúng ta tiếp tục cảm thấy biết ơn. Theo thời gian, thực hành này có thể trở thành một phần trong cuộc sống.”

Khi Serena rời văn phòng, cô cảm thấy thấu hiểu và tự tin hơn. Cô đã biến đổi từ một người hay càu nhàu thành một người luôn thường trực lòng biết ơn. Được trang bị kiến thức và hướng dẫn thực tế, cô háo hức tiếp tục thực hành lòng biết ơn của mình.

Ghi chú: Câu chuyện của Serena và những tương tác của cô với bác sĩ Corson là một tác phẩm hư cấu được tạo ra từ những câu chuyện có thật. Những phát hiện và lợi ích được báo cáo của việc thực hành lòng biết ơn là có thật và dựa trên nghiên cứu đương đại.

Theo The Epochtimes