Khám phá bí quyết sống lâu từ những người sống thọ và Y học cổ truyền

Kết hợp giữa Y học cổ truyền với nghiên cứu hiện đại, đồng thời thông qua những người sống thọ, một vị lương y đã đúc kết 4 yếu tố then chốt giúp kéo dài tuổi thọ.
Ai cũng khao khát duy trì sức khỏe và tận hưởng một cuộc sống lâu dài. Rút ra từ các ví dụ thực tế về những người sống thọ, Jonathan Liu – một chuyên gia y học cổ truyền Trung Hoa tại Canada, đã kết hợp trí tuệ cổ xưa với nghiên cứu hiện đại để xác định bốn yếu tố thiết yếu giúp kéo dài tuổi thọ: chế độ ăn uống, luyện tập thể dục, giấc ngủ và tinh thần.
Sự tiếp cận toàn diện này cho thấy những cách thức thực tế để có được một cuộc sống khỏe mạnh và trường thọ.
Nội dung chính
Chế độ ăn – thực phẩm tự nhiên và ngăn ngừa các gốc tự do
Một ví dụ nổi bật là bà Hide Sato, 94 tuổi, đến từ Nhật Bản, tuổi sinh học của bà trẻ đáng kinh ngạc – chỉ 36 tuổi theo chỉ số trao đổi chất cơ bản và 20 tuổi theo tuổi mạch máu.

Khi được phỏng vấn, bà cho biết thường ăn cá và natto vào bữa sáng, rau củ vào bữa trưa, và thịt cho bữa tối. Bà có thói quen uống trà, rượu vang, hoặc thưởng thức các món tráng miệng như kem. Bà tránh đồ ăn chiên rán và các món canh quá mặn, đồng thời ưa thích súp miso nấu tại nhà. Đáng chú ý, bà chỉ dựa vào chế độ ăn uống mà không cần thực phẩm bổ sung để đảm bảo dinh dưỡng.
Thói quen ăn uống của bà phù hợp với nghiên cứu của Jonathan Liu. Ông cho biết lượng tiêu thụ trái cây và rau củ cao của bà Sato giúp chống lại các gốc tự do – là những phân tử gây hại được tạo ra bởi quá trình trao đổi chất, thực phẩm chiên rán, hút thuốc lá, và vận động quá mức.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các gốc tự do là một trong những nguyên nhân dẫn đến xơ cứng động mạch, bệnh Alzheimer, viêm khớp, đột quỵ, bệnh tim và lão hóa sớm. Trái cây và rau củ chứa các chất chống oxy hóa, chẳng hạn như flavonoid, có thể làm giảm thiệt hại do gốc tự do gây ra và ngăn ngừa nó gây rối loạn trong cơ thể.
Liu đề cập rằng ở những khu vực có tỷ lệ sống thọ cao, chẳng hạn như Okinawa ở Nhật Bản và huyện Ba Mã ở Quảng Tây, Trung Quốc, những người già địa phương có chế độ ăn rất đơn giản. Họ có xu hướng chọn trái cây, rau củ tươi, ăn gạo lứt, cùng các sản phẩm từ đậu nành.
Liu nói rằng Y học cổ truyền Trung Hoa cũng nhấn mạnh việc ăn uống điều độ – nghĩa là dừng ăn khi cảm thấy no khoảng 70 đến 80%. Bởi vì ăn quá nhiều có thể làm tổn thương dạ dày, ruột, hơn nữa còn có thể ảnh hưởng đến chức năng tổng thể của các cơ quan.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc hạn chế nạp calo trong khi vẫn duy trì dinh dưỡng cân bằng có thể kéo dài tuổi thọ của nhiều loại sinh vật. Đối với con người, việc hạn chế calo giúp giảm cân, cải thiện độ nhạy insulin, giảm stress oxy hóa và giảm các chỉ dấu sinh học liên quan đến quá trình lão hóa.
Tập thể dục và sức khỏe tim phổi
Tập thể dục, đặc biệt là các hoạt động gắn liền với sinh hoạt hằng ngày sẽ tốt hơn tập luyện trong phòng gym. Đó là một đặc điểm nổi bật ở những nhóm dân số sống thọ. Nghiên cứu của Dan Buettner về các khu vực sống thọ trên thế giới nhấn mạnh vai trò của việc đi bộ thường xuyên.
Theo KFF Health News tại Hoa Kỳ, bà Hilda Jaffe, 102 tuổi, đến từ New York, vẫn có khả năng tự chăm sóc bản thân, đi bộ mà không cần gậy và tự lái xe đi khám bệnh. Bà đi bộ 3.000 bước mỗi ngày, ra ngoài trời khi thời tiết thuận lợi, và ngủ trung bình tám tiếng mỗi đêm.
Bà chỉ mắc một vài bệnh nhẹ, chẳng hạn như trào ngược dạ dày thực quản, thỉnh thoảng rối loạn nhịp tim, loãng xương, đau thần kinh tọa nhẹ, và các bướu phổi xuất hiện rồi tự biến mất theo thời gian.
Bà Hide Sato – một “người già siêu thọ” của Nhật Bản cũng sống tự lập. Mỗi sáng, sau khi thức dậy, bà dọn phòng, nấu ăn, tập vài động tác thể dục và đá chân 500 lần trong nước khi đang tắm.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of the American Medical Association Open vào năm 2018 đã theo dõi hơn 120.000 người và phát hiện rằng mức hấp thu oxy tối đa cao hơn (VO₂ max) có liên quan đến tỷ lệ tử vong thấp hơn.
Thể lực tim phổi thường được đánh giá bằng “VO₂ max” – chỉ số đo lường lượng oxy tối đa mà cơ thể có thể sử dụng trong lúc vận động cường độ cao. VO₂ max là một chỉ số then chốt phản ánh sức bền hiếu khí và sức khỏe tim mạch. Hoạt động thể chất đều đặn có thể cải thiện đáng kể VO₂ max, từ đó nâng cao sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ tử vong sớm.
Chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tâm thần
Thói quen ngủ tốt đóng vai trò rất quan trọng đối với tuổi thọ. Bà Sato có thói quen hít thở sâu trước khi đi ngủ mỗi đêm để giúp bản thân nhanh chóng chìm vào giấc ngủ. Bà ngủ bảy tiếng mỗi đêm, không sử dụng điện thoại trước khi ngủ và luôn giữ cho phòng tối.

Ông Liu lưu ý rằng việc ngủ không đủ giấc có nguy cơ gia tăng mắc các bệnh nhiễm trùng, bệnh tim, rối loạn chuyển hóa, béo phì và ung thư.
Thói quen ngủ đều đặn giúp bảo vệ sức khỏe não bộ và làm chậm quá trình suy giảm nhận thức. Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ ở người trung niên tăng 30% nếu họ ngủ trung bình dưới sáu tiếng mỗi đêm.
Duy trì thái độ sống tích cực giúp sống thọ
Thái độ tinh thần cũng đóng vai trò rất quan trọng. Ông Liu cho biết việc tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội và từ thiện là một yếu tố then chốt hỗ trợ một cuộc sống mãn nguyện và kéo dài tuổi thọ.
Ví dụ, bà Hilda Jaffe, 102 tuổi, vẫn đang làm hướng dẫn viên tình nguyện tại Thư viện Công cộng New York. Tương tự, bà Sato, được truyền cảm hứng từ mong muốn đem lại sự an ủi sau trận động đất lớn ở Đông Nhật Bản năm 2011, đến nay vẫn tạo ra những búp bê thủ công truyền thống để cổ vũ và động viên mọi người.
Ông Liu khuyên rằng, nghỉ hưu không nên đồng nghĩa với việc thu mình hay tiêu cực, mà nên được xem là cơ hội để tiếp tục hoàn thiện bản thân và lan tỏa lòng nhân ái – những yếu tố thiết yếu để sống thọ và gia tăng chất lượng cuộc sống.
Theo The Epoch Times