Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, đột quỵ là nguyên nhân tử vong đứng thứ 3 sau các bệnh lý về tim mạch và ung thư. Khi cấp cứu cho người bị đột quỵ cần tránh 4 điều này.

Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hơn 200.000 ca đột quỵ, theo số liệu từ Hội nghị khoa học Đột quỵ và Thần kinh toàn quốc lần thứ 7 (2017). Hơn 50% số ca tử vong, và 90% người sống sót phải đối mặt với di chứng về thần kinh và vận động. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, đột quỵ là nguyên nhân tử vong xếp thứ ba sau bệnh tim mạch và ung thư, nhưng đứng đầu về tỷ lệ gây tàn tật ở người trưởng thành. Đặc biệt, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ và trung niên tại Việt Nam đang gia tăng đáng kể.

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ, hay tai biến mạch máu não, gồm hai loại: nhồi máu não (tắc nghẽn mạch) và xuất huyết não (vỡ mạch). Khi mạch máu não tổn thương, các triệu chứng thần kinh trung ương sẽ xuất hiện nhanh chóng. Đây là căn bệnh thần kinh phổ biến hàng đầu hiện nay.

Ba nhóm yếu tố ảnh hưởng đến đột quỵ:

  • Yếu tố không thay đổi: Tuổi tác, giới tính, chủng tộc, di truyền.
  • Yếu tố có thể kiểm soát: BMI, đường huyết, cholesterol, chế độ ăn, thói quen tập thể dục, hút thuốc, bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường.
  • Yếu tố có thể can thiệp: Hội chứng chuyển hóa, nghiện rượu, tăng cholesterol, đau nửa đầu, ngừng thở khi ngủ, dùng chất gây nghiện.

Những yếu tố như huyết áp cao, ăn nhiều natri, béo phì, hút thuốc, và tiểu đường là nguy cơ hàng đầu. Việc kiểm soát hai nhóm cuối có thể giúp ngăn ngừa đến 90% trường hợp đột quỵ.

4 điều tuyệt đối tránh làm khi cấp cứu cho người bị đột quỵ

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, đột quỵ là nguyên nhân tử vong đứng thứ 3 sau các bệnh lý về tim mạch và ung thư. Dưới đây là 4 điều cần tránh khi cấp cứu cho người bị đột quỵ:

Thứ nhất: Không được rung lắc người, di chuyển hoặc dùng bất kỳ loại thuốc nào; di chuyển phần đầu có thể làm xuất huyết não bộ hoặc làm cho tình trạng xương bị gãy trầm trọng hơn.

Thứ hai: Không được để người bệnh gối đầu cao, có thể làm cho cổ của bệnh nhân bị cong và gây khó thở.

Thứ ba: Không được cho người bệnh dùng bất kỳ chất lỏng nào; vì có thể gây biến chứng như viêm phổi do khó nuốt.

Thứ tư: Không được dùng thuốc hạ huyết áp và đường huyết; vì hạ huyết áp và đường huyết nhanh có thể dẫn đến tình trạng bệnh thêm trầm trọng.

4 điều tuyệt đối tránh làm khi cấp cứu cho người bị đột quỵ
Kiểm tra sức khoẻ định kỳ giúp phát hiện và điều trị sớm nguy cơ đột quỵ (Ảnh: microlife)

Phòng ngừa đột quỵ

Dù xảy ra bất ngờ, đột quỵ có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Dưới đây là những cách ngăn ngừa:

  1. Kiểm soát huyết áp: Đo huyết áp thường xuyên, sử dụng thuốc nếu cần; và duy trì chế độ ăn lành mạnh.
  2. Kiểm soát cholesterol: Hạn chế chất béo trong ăn uống; nếu nặng, cần dùng thuốc.
  3. Kiểm soát đường huyết: Theo dõi định kỳ và điều chỉnh chế độ ăn, tập luyện.
  4. Hạn chế muối: Ăn dưới 6g muối/ngày để giảm nguy cơ cao huyết áp.
  5. Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu: Ngừng hút thuốc và giảm thiểu bia rượu để bảo vệ sức khỏe.
  6. Tập thể dục đều đặn: Đi bộ, chạy bộ, bơi lội ít nhất 30 phút/ngày giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.
  7. Thư giãn cơ cổ và vai: Giảm căng thẳng mạch máu, ngăn ngừa lắng đọng cholesterol.
  8. Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt với người trên 40 tuổi; kiểm tra thường xuyên giúp phát hiện và điều trị sớm nguy cơ.

Phòng ngừa hiệu quả không chỉ cứu sống mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy bảo vệ sức khỏe ngay từ hôm nay!