Các loại phương pháp thiền ngày càng phổ biến trong xã hội ngày nay. Đặc biệt là khi chủ đề này được cả Trung Y và Tây Y cùng nghiên cứu nhằm nâng cao sức khỏe.

Trong ấn phẩm ngày 16/11/2001 của Proceedings of the American Academy of Sciences, các nhà khoa học đã công bố một nghiên cứu kết luận rằng, thiền có thể tăng cường hoạt động của não bộ, tác động đáng kể đến các vùng não chịu trách nhiệm điều chỉnh cảm xúc và hạnh phúc; giúp con người trở nên nhạy bén hơn trong phản ứng. 

Thiền là một phương pháp hiệu quả để điều hòa cơ thể cả về thể chất lẫn tinh thần, nó ngày càng trở nên phổ biến khi trở thành chủ đề được cả y học Trung Quốc và phương Tây nghiên cứu nhằm cải thiện sức khỏe.

Thiền được đón nhận rộng rãi trong các thực hành tâm linh hoặc tôn giáo như yoga, Phật giáo, Đạo giáo và Nho giáo. Nó cũng được sử dụng trong một số môn võ cổ truyền của Trung Quốc để rèn luyện nội lực, nuôi dưỡng tâm trí và tăng cường ý chí.

Thực hành thiền bao gồm việc ngồi tĩnh lặng và bất động, vì người ta tin rằng “Ngồi yên trong thời gian dài sẽ đưa tâm trí vào trạng thái tập trung; hoạt động quá lâu sẽ dẫn đến mệt mỏi.”

Thiền định có thể tăng cường hoạt động não bộ

Các nhà khoa học đã nghiên cứu một nhóm gồm tám người theo Phật giáo, độ tuổi từ 34 đến 64 tuổi, những người này đã thiền hơn tám giờ mỗi ngày trong suốt 15 đến 40 năm qua; cùng với đó là một nhóm gồm 10 sinh viên đại học khỏe mạnh, từ 20 đến 22 tuổi, chưa từng ngồi thiền nhưng sẵn sàng học. Hoạt động não bộ của cả hai nhóm tình nguyện trước và sau khi thiền định đều được đo đạc, so sánh. 

Bằng cách theo dõi hoạt động điện trên da đầu, các nhà khoa học phát hiện rằng hoạt động sóng alpha và gamma ở nhóm người thiền lâu năm cao hơn đáng kể so với nhóm còn lại, cả trong và trước khi thiền; đặc biệt, dao động sóng gamma rất mạnh. Sóng gamma trong não người được tạo ra bởi hoạt động ở vùng vỏ não trán và đỉnh, những khu vực này chịu trách nhiệm về cảm xúc và các trạng thái liên quan đến niềm vui.

Ở hai nhà sư lớn tuổi, đo được hoạt động sóng gamma cực kỳ mạnh. Kết quả cho thấy sự dao động trong hoạt động não bộ hoàn toàn do thời gian thiền định kéo dài gây ra, không liên quan đến sự khác biệt cá nhân.

Kết quả này chứng minh thiền giúp tăng cường hoạt động não bộ và tác động đáng kể đến các vùng não chịu trách nhiệm điều chỉnh cảm xúc và hạnh phúc, mang lại hiệu quả cả ngắn hạn và dài hạn. 

Những phát hiện này lần đầu tiên được công bố trên một tạp chí khoa học, sau khi được Phòng thí nghiệm hình ảnh não và hành vi của Trung tâm Waisman thuộc Khoa tâm lý học tại Đại học Wisconsin thử nghiệm. 

Thiền đã phổ biến từ lâu ở Trung Quốc

Trong các triều đại Tống và Minh (960-1644) ở Trung Quốc, Nho giáo rất coi trọng việc thực hành thiền. Người dân Trung Quốc từ mọi tầng lớp xã hội thường đưa thiền vào sinh hoạt hằng ngày của mình. 

thiền tĩnh lặng; thiền yoga; cách ngồi thiền
(ảnh minh họa: Facebook)

Hoàng Đế Nội Kinh (黃帝內經), hay còn gọi là Kinh Thư Bí Truyền của Hoàng Đế, là một tác phẩm y học cổ đại của Trung Quốc; được coi là nền tảng giáo lý của y học cổ truyền Trung Quốc suốt hơn hai thiên niên kỷ. Trong đó có viết: “Điềm đạm hư vô, chân khí sung túc, tinh thần giữ vững, đẩy lùi bệnh tật”. Điều này cho thấy, khi con người ở trạng thái tĩnh lặng và trống không, khí và tinh thần sẽ được bảo vệ vững chắc trong cơ thể. Trong trạng thái đó, bệnh tật không thể xâm nhập. 

Thiền ngày càng trở nên phổ biến ở phương Tây

Liệu pháp tâm lý ám thị trong y học hiện nay sử dụng thiền để điều trị cho bệnh nhân, hướng dẫn họ tập trung chú ý nhằm đạt được sự hợp nhất giữa trí óc và tinh thần.

thiền tĩnh lặng; thiền yoga; cách ngồi thiền
Một học viên Pháp Luân Công đang thực hành bài công pháp thứ 5 (ảnh: Epoch Times)

Trong những năm gần đây, các lý thuyết khoa học về thiền đã được nghiên cứu ở cả Trung Quốc và phương Tây. Tạp chí Time mới đây đưa tin rằng, có khoảng 10 triệu người trưởng thành ở Mỹ đang học thiền, và các phòng thiền đang xuất hiện ở những nơi công cộng. Ấn bản Mùa xuân năm 2002 của Harvard Law Quarterly, có đề cập đến việc thành lập một chương trình thiền tại Học viện Quân sự West Point.

Là huấn luyện viên xuất sắc với 11 chức vô địch NBA, Phil Jackson được coi là một trong những huấn luyện viên bóng rổ vĩ đại nhất trong lịch sử. Trong chiến lược huấn luyện nổi tiếng của mình, Jackson đã cho đội của ông thực hành chánh niệm thông qua thiền định. Những người nổi tiếng như Richard Gere và Al Gore cũng nằm trong số những người yêu thích việc thiền.

Trong vòng 25 năm qua, hơn 2.000 bài nghiên cứu liên quan đến Y học Tâm-Thể đã được công bố trên các tạp chí y khoa hàng đầu, mở ra một hướng nghiên cứu mới cho ngành y học, khiến cho các phương pháp thiền ngày càng phổ biến.

Theo Vision Times