Cây trạng nguyên là loài cây Giáng sinh truyền thống của Mexico. Màu lá đỏ thắm rực rỡ của nó đã trở nên phổ biến trên khắp thế giới, trở thành biểu tượng báo hiệu mỗi mùa Noel về.

Đây là loài thực vật có nguồn gốc từ miền nam Mexico với tên địa phương là Flor de la Noche Buena, ý nghĩa là “hoa của đêm Thánh”. Bởi vì hình dạng những chiếc lá của nó giống như ngôi sao Bethlehem.

Hoa trạng nguyên; hoa đêm Thánh; cây trạng nguyên
Ngôi sao Bethlehem hay còn gọi là Ngôi sao Giáng sinh, xuất hiện trong câu chuyện Chúa giáng sinh của Phúc âm Ma-thi-ơ chương 2 (ảnh: Christianity)

Cây trạng nguyên là một loại cây bụi lâu năm, có thể cao tới 15 feet (1 feet = 0,3m), và ra hoa vào mùa đông. Vào thời cổ đại, người Aztecs đã biết dùng lá của nó để nhuộm vải, dùng nhựa cây để làm thuốc hạ sốt. 

Tuy nhiên, mọi người thường tưởng rằng những chiếc lá hình ngôi sao màu đỏ chính là hoa của nó, nhưng thực ra hoa của nó được chính những chiếc lá đó xòe bao xung quanh, hoa trạng nguyên là những chùm hoa nhỏ xíu nằm ở giữa.

Truyền thuyết về cây trạng nguyên

Theo văn hóa dân gian cổ xưa của Mexico, vào đêm trước Giáng Sinh, tại buổi lễ ăn mừng, có một cô gái trẻ tên là Pepita đã rất buồn vì không có quà dâng lên Chúa Giê-su. 

Hoa trạng nguyên; hoa đêm Thánh; cây trạng nguyên
Cây trạng nguyên là biểu tượng của sự may mắn và phúc lành (ảnh: Oecc)

Cô gái trẻ đã hái một bó cỏ dại và dâng làm bó hoa mừng ngày Chúa Giáng Sinh. 

Các Thiên thần nhìn thấy trái tim thuần khiết của cô, cảm thương cô gái trẻ nên đã biến cỏ dại thành những cây hoa to màu đỏ với thân màu xanh lá cây. Đó chính là cây trạng nguyên ngày nay. 

Tại sao cây trạng nguyên lại được trở thành cây Giáng sinh?

Loài cây này được đặt tên theo Đại sứ Hoa Kỳ đầu tiên tại Mexico vào năm 1828, ông Joel Roberts Poinsett (1779 – 1851). Ông là một nhà thực vật học nghiệp dư. Trong chuyến đi đến Taxco, một thành phố ở bang Guerrero của Mexico, tình cờ gặp những cây trạng nguyên xinh đẹp, ông cảm thấy cây quá đẹp nên đã gửi chúng đến đồn điền của mình ở Nam Carolina. 

Sau đó, đồn điền đã nhân giống loại cây này. Về sau nó đã được gửi đến các vườn thực vật trên khắp cả nước. 

Một người nông dân tên là Paul Ecke đã phát minh ra một kỹ thuật cho phép cây con phân nhánh, tạo ra nhiều lá và tạo ra cây bụi rậm hơn. Sau đó, anh đã trồng hàng ngàn cây cho dịp Giáng Sinh. Và để giới thiệu chúng như một loại cây Giáng sinh đẹp đẽ, anh đã gửi cây đến nhiều hãng phim truyền hình khác nhau như “The Tonight Show” và các chương trình đặc biệt dành cho ngày lễ của Bob Hope.

Loài cây này nhanh chóng trở nên phổ biến khắp nước Mỹ và được đổi tên thành Poinsettia, theo tên của Joel Roberts Poinsett. Poinsettia dịch ra tiếng Việt là cây trạng nguyên. 

Kể từ khi Poinsett qua đời vào năm 1851, để vinh danh và tưởng nhớ đến ông, ở Mỹ, ngày 12 tháng 12 đã được coi là Ngày Trạng nguyên Quốc gia (National Poinsettia Day). Ngày Trạng nguyên Quốc gia được chính thức công bố theo Đạo luật của Quốc hội vào năm 2002.

Cách chăm sóc cây trạng nguyên

Trạng nguyên tuy là loại cây không ưa nước, nhưng phải luôn giữ ẩm cho đất. Nếu đặt cây ngoài trời thì nên tưới nước cho cây 2 ngày 1 lần, còn nếu đặt trong nhà nên tưới 1 tuần 2 lần khi trời hanh khô. 

(ảnh: Ecograden)

Khi tưới nước không được quá đẫm, tưới nhẹ ở dưới chậu đất, tránh tưới mạnh tay khiến đất và các vi sinh vật gây hại nhiễm lên lá làm cây bị bệnh.

Nhiệt độ lý tưởng để cây sinh trưởng tốt là từ 16 đến 22°C. Do đặc điểm cây mọc bụi, tán lá rộng nên nó cần hấp thu lượng ánh sáng lớn, nhưng là ánh sáng nhẹ, tránh để cây dưới ánh nắng gắt vì dễ khiến cây sốc nhiệt, cháy lá.

Bạn có thể đặt cây dưới lưới thưa hay phơi nắng vào buổi sáng sớm. Còn cây để bàn thì nhớ đem tắm nắng vài lần 1 tuần để cây quang hợp và tránh sâu bệnh.

Sự thay đổi màu sắc của chúng phụ thuộc vào sự tiếp xúc với ánh sáng (quang kỳ), cây trạng nguyên cần khoảng 15 giờ mỗi ngày trong bóng tối hoàn toàn, cùng với nhiệt độ ban đêm là 65 độ F (khoảng 18°C) 

Cây trạng nguyên là loại cây lâu năm, nếu được chăm sóc đúng cách sẽ giữ được rất lâu. Chỉ cần chú ý cách chăm sóc, bạn sẽ không cần thay cây, mỗi năm đều sẽ có cây Giáng sinh cho mùa Noel thêm ấm áp.

Theo Vision Times