Hiểu rõ phẩm chất người khác để tránh tai họa

Chân Chân 01/09/21, 11:30 Văn hóa truyền thống

‘Biết người biết mặt khó biết lòng’, nhìn rõ phẩm chất của một người chính là cách tốt nhất để tránh tai họa cho bản thân.

Nội dung chính

Phẩm chất là gì?

Phẩm chất chính là hành vi, tư tưởng biểu hiện qua tác phong, nhận thức, tính cách con người.

Kết giao với người có phẩm chất lương thiện, chất phác, chính trực, dũng cảm, vô tư, khoan dung… thì sẽ có ích cho đức hạnh của chúng ta.

Kết giao với người có phẩm chất a dua, xu nịnh, xảo ngôn, bất lương… thì dần dần chính chúng ta cũng bị ảnh hưởng bởi những tính xấu này.

Phẩm chất một người thường không dễ thay đổi, dù trong hoàn cảnh nào cũng vẫn giữ nguyên bản tính của mình. Vậy nên lựa chọn một người có phẩm chất tốt để kết mối thâm giao chính là biết quý trọng sinh mệnh của bản thân.

Phẩm chất là gì; Phẩm chất đạo đức; Phẩm chất cá nhân — Kết giao nhầm người sẽ tạo thành mối họa về sau (ảnh Sohu)

Nhìn rõ phẩm chất người khác để tránh tai họa

Có lần Mạnh Tử và Công Minh Hưu ngồi bàn luận với nhau về việc kết giao bạn bè phải nhìn rõ phẩm chất của người ấy.

Công Minh Hưu nói: “Thời cổ đại, Phùng Mông theo Nghệ để học bắn tên. Khi đã nắm rõ toàn bộ kỹ xảo bắn tên của Nghệ thì Phùng Mông nghĩ: ‘Trong thiên hạ chỉ có Nghệ là giỏi hơn mình; nếu không có Nghệ thì mình chính là đệ nhất thiên hạ rồi’. Nghĩ thế nên Phùng Mông đã giết chết thầy của mình. Phùng Mông đúng là kẻ quá xấu xa”.

Mạnh Tử nói: “Việc này cũng không thể chỉ oán tránh Phùng Mông, bản thân Nghệ cũng có sai lầm”.

Công Minh Hữu hỏi: “Nghệ sai lầm chỗ nào?”

Mạnh Tử nói: “Nước Trịnh từng phái Tử Trạc Nhũ Tử dẫn quân đánh nước Vệ; nước Vệ phái Dữu Công Chi Tư dẫn quân đánh trả. Kết quả là nước Trịnh đại bại. Tử Trạc Nhũ Tử phải quay xe bỏ chạy, Dữu Công Chi Tư truy đuổi rất gắt đằng sau.

Tình thế căng thẳng khiến bệnh cũ của Tử Trạc Nhũ Tử tái phát, ông than: ‘Bệnh cũ tái phát làm ta không thể cầm nổi cung tên nữa. Lần này ta khó thoát nạn rồi’.

Dứt lời ông liền hỏi phu xe: ‘Ngươi quay đầu lại xem ai đang đuổi theo chúng ta?’

Phu xe đáp: ‘Đó là Dữu Công Chi Tư’.

Tử Trạc Nhũ Tử vừa nghe thấy vậy thì vui mừng nói: ‘Tạ ơn trời! Ta thoát chết rồi!’”

Phẩm chất lãnh đạo; Phẩm chất năng lực; Phẩm hạnh là gì — Người xưa lựa chọn đồ đệ yêu cầu có căn cơ rất cao (ảnh vandieuhay)

Hiểu rõ phẩm hạnh của đồ đệ

“Phu xe thấy lạ liền hỏi: ‘Dữu Công Chi Tư là xạ thủ nổi tiếng của nước Vệ, hiện chúng ta đang nguy khốn thế này, sao ngài lại nói là thoát rồi?’

Tử Trạc Nhũ Tử nói: ‘Dữu Công Chi Tư học bắn tên từ Doãn Công Chi tha, mà Doãn Công Chi Tha lại là đồ đệ của ta. Ta biết Doãn Công Chi Tha là người ngay thẳng, phẩm hạnh đoan chính, đồ đệ nó chọn cũng phải có phẩm hạnh như thế, vì thế ta mới nói: ‘Ta đã thoát chết’.

Vừa dứt lời thì Dữu Công Chi Tư đã đuổi tới nơi và hỏi: ‘Sao ngài không cầm cung lên bắn?’

Tử Trạc Nhũ Tử đáp: ‘Bệnh của của ta tái phát nên không cầm cung được’.

Dữu Công Chi Tư nói: ‘Tôi theo Doãn Công Chi Tha học bắn tên, Doãn Công Chi Tha lại theo ngài học bắn tên; tôi không thể nhẫn tâm dùng kỹ xảo của ngài để hại ngài. Nhưng hôm nay là việc chung của xã tắc nên tôi cũng không thể để việc riêng làm ảnh hưởng được’.

Nói xong liền rút một mũi tên ra rồi gõ mạnh vào bánh xe của Tử Trạc Nhũ Tử mấy cái khiến mũi tên gãy rời ra. Sau đó lại bắn giả vờ bốn mũi tên rồi mới quay về”.

Nói đến đây Mạnh Tử nhìn Công Minh Hưu rồi nói: “Phẩm hạnh con người là quan trọng nhất. Tử Trạc Nhũ Tử vì hiểu phẩm hạnh đồ đệ của mình nên đã thoát nạn; còn Nghệ bị chết là do không hiểu phẩm hạnh đồ đệ của mình. Vậy thì trong chuyện này lại không có lỗi của Nghệ hay sao?”

Công Minh Hưu gật đầu cho rằng đúng.