Chú tiểu ngạo mạn và bài học sâu sắc từ chậu hoa của sư trụ trì

Các bậc trí giả, đại đức xưa nay đều coi trọng tính khiêm nhường, buông bỏ tính ngạo mạn. Chính vì đặt bản thân ở chỗ thấp, nên mới có thể dung chứa được nhiều hơn, mới thực sự trở nên vĩ đại.

• Cảnh giới “nhẫn” của người tu luyện.

Nhân duyên tu luyện

Ngày xưa, có một cậu bé 7 tuổi đã mồ côi cả cha lẫn mẹ. Vì lâm vào cảnh không nơi nương tựa, cậu phải lang bạt khắp nơi, xin ăn sống qua ngày, chịu cảnh bữa đói bữa no. Khi mặt trời bắt đầu lặn, cậu lại khổ sở tìm một chốn để ngủ. Có những lúc không tìm được một nơi sạch sẽ, cậu phải ngủ dưới gốc cây.

Cuộc sống túng thiếu và cô đơn của cậu cứ thế trôi qua, cho đến một ngày nọ, đêm hôm đó trời mưa bão rất to, cậu bé may mắn tìm được một ngôi chùa lớn để trú chân. Cậu mạnh dạn bước vào trong thì bắt gặp sư trụ trì đang đứng ở cửa.

Lúc đó cậu trông rất bẩn thỉu, làn da đen sạm vì sương gió, tóc mọc dài lòa xòa che khuất cả khuôn mặt. Nhưng sư trụ trì vẫn nở nụ cười hiền từ, tiến lại và hỏi chuyện cậu bé. Cậu mở to đôi mắt nhìn sư trụ trì rồi xúc động chia sẻ về hoàn cảnh của mình. Thấy hoàn cảnh cơ cực của cậu bé, sư trụ trì động lòng và nhận nuôi cậu.

Cậu bé cảm thấy rất vui sướng vì sau bao nhiêu năm lang thang không nơi tá túc, cậu đã tìm được một nơi trú ngụ cho mình. Sau khi được tắm rửa sạch sẽ rồi cạo trọc đầu, gương mặt cậu lộ vẻ thanh tú với đôi mắt thông minh, sáng ngời. Cậu không còn là một đứa bé lang bạt, bẩn thỉu nữa. Cậu đã được trao một cuộc sống mới, cuộc sống của một tiểu hòa thượng.

Ngày ngày, tiểu hòa thượng chăm chỉ làm các công việc trong chùa như gánh nước, nấu cơm, quét sân, lau dọn chính điện. Sư trụ trì thấy cậu bé ngoan ngoãn, lại thạo việc rất nhanh, nên hết mực hài lòng. Không lâu sau, sư trụ trì dạy cậu biết đọc biết viết rồi cho cậu học Kinh Phật.

Chú tiểu thông minh ngạo mạn

Vì sáng dạ, lại siêng năng, tiểu hòa thượng nhanh chóng lĩnh hội được rất nhiều điều mới. Khi ngồi thiền, cậu có thể xếp bằng và đả tọa trong một thời gian khá lâu. Cậu rất hay chia sẻ những điều ngộ được trong Kinh Phật với các vị hòa thượng khác. Các vị sư này đều tấm tắc khen ngợi cậu bé rất thông minh và ngộ tính tốt.

Thế nhưng cũng vì vậy mà tiểu hòa thượng hình thành một thói quen xấu. Mỗi khi học được điều mới trong Kinh văn, cậu lại viết những dòng tâm đắc ở khắp nơi, viết hết trên tường cậu lại vào trong vườn viết tiếp. Rồi khi nào tiểu hòa thượng minh bạch điều gì đó, cậu lại khoe khoang và khoa trương với những vị hòa thượng khác. 

Cậu thiếu nhẫn nại khi được các sư chỉ bảo. Cậu vội vàng đánh giá người khác qua những điều cậu trông thấy, và thích cảm giác mọi người đồng ý với ý kiến của mình.

Vị sư trụ trì thấy vậy, bèn nghĩ cách để dạy cho tiểu hòa thượng một bài học, mong rằng cậu có thể thay đổi và trở nên tốt đẹp hơn.

Phẩm chất của những bông hoa

Vào một ngày, sư trụ trì đưa cho tiểu hòa thượng một chậu hoa và dặn dò: “Ban đêm, lúc làm việc con hãy nhớ quan sát những bông hoa này”.

Sáng hôm sau, tiểu hòa thượng mừng rỡ bưng trên tay chậu hoa chạy đến chỗ sư phụ của mình. Cậu sung sướng kể: “Cây hoa mà sư phụ cho con thật tuyệt vời! Đêm qua con đã thức rất lâu để quan sát những bông hoa này. Các cánh hoa hé mở khi trăng lên và tỏa ra hương thơm dìu dịu. Sớm mai khi con tỉnh giấc thì những cánh hoa đã khép lại rồi”.

Vị sư trầm tĩnh hỏi: “Hẳn là con rất thích chúng. Vậy khi bông hoa ấy nở, bông hoa có đánh thức con không?”

Tiểu hòa thượng nhanh nhảu trả lời: “Không, thưa Sư phụ, bông hoa luôn giữ yên lặng”.

“Vậy sao? Ta cứ ngỡ những bông hoa sẽ phải rất ồn ào khi nở để khoe với con vẻ đẹp của chúng chứ?”, vị thiền sư vẫn nhẹ nhàng nói.

Tiểu hòa thượng bỗng nhận ra điều gì đó, cậu im lặng trong giây lát trước khi trả lời một cách rụt rè: “Con hiểu rồi, thưa sư phụ, con hứa sẽ sửa lỗi sai của mình”.

Vị sư trụ trì im lặng, nở một nụ cười khoan dung. Tiểu hòa thượng chào sư phụ và bưng chậu hoa ra ngoài, cậu đã học được một bài học sâu sắc về đức khiêm tốn.

Bài học quý báu để từ bỏ tâm ngạo mạn

Những bông hoa dẫu xinh đẹp cũng không khoe sắc một cách phô trương. Chúng lặng lẽ nở, tỏa hương làm đẹp cho đời. Vậy mà người ta vẫn luôn chú ý, ca ngợi vẻ đẹp của chúng. Làm người nên trọng đức khiêm tốn, biết dung nhẫn người khác, dù thông minh hiểu chuyện tới đâu vẫn luôn đặt mình ở dưới mọi người, có vậy mới có thể học thêm những điều mới, được người khác kính trọng và yêu mến thực sự.

Tâm càng tĩnh, trí càng thông, không nên chỉ vì một phút giây hoan hỉ mà quấy nhiễu đến tâm trí người khác. “Trên đầu 3 thước có thần linh”, bởi vậy, đức hạnh, tài trí của một người luôn có trời đất chứng giám. “Núi cao, còn có núi khác cao hơn”, ngạo nghễ tuyên bố với thế gian ta đây giỏi giang thì ngay đó đã là chỗ thiếu sót mất rồi.

“Hương hoa không bay ngược gió, nhưng hương người đức hạnh có thể ngược gió bay đi”, bởi vậy, biểu hiện tĩnh lặng, khiêm nhường cũng là cảnh giới cao của người tu luyện. Lấy lòng bao dung để đối đãi, buông bỏ cái tôi đầy phán xét, vậy ắt sẽ thuận lòng người, vạn sự như ý.

Theo Chùa Bửu Châu