Nghiên cứu mới nhất về tác động của caffeine đối với sức khỏe

Caffeine là một chất kích thích tự nhiên được tìm thấy trong nhiều loài thực vật và được ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên ảnh hưởng của caffeine đối với sức khỏe hiện vẫn còn nhiều tranh cãi. 

• Biết trước cái chết của chính mình, hiện tượng bí ẩn chưa có lời giải

Nghiên cứu mới nhất cho thấy tiêu thụ một lượng nhỏ caffeine có thể có lợi cho tim mạch, tăng cường quá trình trao đổi chất, đốt cháy năng lượng trong vận động. Nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều có thể gây ra các triệu chứng rối loạn lo âu và ảnh hưởng tiêu cực đến phụ nữ mang thai.

Caffeine có ở khắp mọi nơi, từ tách cà phê buổi sáng, đến những viên thuốc điều trị cảm lạnh, đến thanh socola bạn nhấm nháp vào buổi chiều. Caffeine thực sự là chất kích thích thần kinh được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới.

Từ lâu caffeine đã được cảnh báo về những ảnh hưởng tiêu cực có thể xảy ra đối với sức khỏe. Tuy nhiên, gần đây một số người lại ca ngợi những lợi ích của nó. Vậy rốt cục ai đúng, ai sai?

Caffeine đối với sức khỏe tim mạch

Một số nghiên cứu cho thấy caffeine có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch. Trong một phân tích về ba nghiên cứu lớn về bệnh tim, phát hiện rằng những người uống cà phê có thể giảm nguy cơ suy tim, tuy nhiên cà phê decaf (cà phê đã loại bỏ caffeine) thì không có tác dụng này. Vậy nên hiệu quả này có thể đến từ caffeine, để nghiệm chứng lý luận này có lẽ cần phải có nhiều nghiên cứu hơn nữa. 

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc tiêu thụ đồ uống có chứa nhiều caffeine chỉ có tác dụng ngắn hạn đối với hệ tim mạch. Uống một lượng lớn caffeine – khoảng một lít chất lỏng chứa 320mg caffeine, tương đương với bốn lon Red Bull 250ml, có thể gây tăng huyết áp tạm thời và tim đập nhanh.

Caffeine đối với sức khỏe tinh thần

Caffeine là một chất kích thích. Nhiều người uống cà phê hoặc nước tăng lực vào buổi sáng hoặc buổi chiều không chỉ để tỉnh táo mà còn để nâng cao tâm trạng.

Trong loạt bài “Những gì bác sĩ muốn bệnh nhân biết” của AMA, nhà thần kinh học, Tiến sĩ Nicole Clark giải thích rằng caffeine “kích thích giải phóng dopamine”; mà dopamine lại được gọi là “hormone hạnh phúc”, bởi chúng có nhiều tác dụng tốt đối với tinh thần và thể chất của con người.

Tuy nhiên, trong nghiên cứu mới nhất phát hiện rằng, nếu bạn vốn mắc các chứng rối loạn lo âu, thì caffeine lại khiến tình trạng của bạn trầm trọng hơn.

Một phân tích tổng hợp năm 2022 phát hiện rằng, nếu hấp thụ khoảng 5 tách cà phê có thể gây ra rối loạn lo âu cả ở người khỏe mạnh, đối với người vốn có bệnh thì có thể gây phát tác các cơn hoảng loạn. 

Tác động của caffeine trong quá trình trao đổi chất

Một nghiên cứu được công bố năm 2023 cho thấy những người có lượng caffeine trong máu cao hơn thì nguy cơ béo phì và tiểu đường loại 2 thấp hơn. Những người này mang hai biến thể gen liên quan đến chuyển hóa caffeine, nghĩa là cơ thể họ phân hủy phân tử này chậm hơn, do đó nồng độ cafeine cao hơn.

Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng có những hạn chế. Chẳng hạn, một nửa tác dụng của caffeine được cho là thông qua thực hiện giảm cân. Một yếu tố quan trọng khác nữa là nghiên cứu chủ yếu ở những người có gốc châu Âu. Nghĩa là kết quả có thể không phổ quát ở tất cả mọi người.

Cần có nhiều nghiên cứu sâu hơn nữa mới có thể xác định xem việc tăng lượng caffeine có thể giúp giảm nguy cơ mắc một trong hai bệnh này hay không.

Caffeine đối với sức khỏe thai nhi

Caffeine đi qua nhau thai và do đó có thể xâm nhập vào máu của thai nhi đang phát triển. Nghiên cứu trong lĩnh vực này cho thấy việc tiêu thụ hơn 300 miligam caffeine mỗi ngày có thể làm giảm thể trọng của em bé, trong khi hơn 350 mg có thể làm tăng nguy cơ sinh non.

Mặc dù nhiều tổ chức y tế cho rằng có thể tiêu thụ một lượng ít caffeine trong thai kỳ, nhưng không quá 200mg. 

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu năm 2020 đã kết luận rằng việc hấp thụ bất kỳ lượng caffeine nào cũng đều không an toàn cho phụ nữ mang thai. 

Ảnh hưởng đến hiệu suất vận động thể thao

Bổ sung caffeine là một xu hướng đã được thiết lập trong các môn thể thao, đặc biệt là tập luyện thể hình. Trước khi tập luyện, họ sẽ thường được bổ sung caffeine với các liều lượng khác nhau.

Nghiên cứu thường cho thấy caffeine có thể cải thiện thành tích thể thao; mặc dù hầu hết nghiên cứu đều dựa trên dữ liệu từ các vận động viên nam, nhưng cộng đồng dinh dưỡng thể thao vẫn áp dụng nó cho các hướng dẫn chung.

Trong một phân tích tổng hợp về các vận động viên nữ, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc bổ sung caffeine đã cải thiện hiệu suất trong các lĩnh vực ném và nhảy cao, nhưng không có tác dụng ở các lĩnh vực đòi hỏi sự nhanh nhẹn, và sức bền.

Rốt cục caffeine có tác động như thế nào đến sức khỏe chúng ta? 

Dựa vào các nghiên cứu, có thể kết luận rằng, caffeine “tốt hay xấu” phụ thuộc vào từng cá nhân, phụ thuộc vào sự chuyển hóa của cơ thể bạn, những loại thuốc bạn đang dùng tương tác với nó ra sao, hoặc liều lượng mà bạn đưa vào cơ thể như thế nào. 

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đưa ra lời khuyên về liều lượng sử dụng caffeine và nêu ra các triệu chứng có thể xảy ra khi sử dụng quá liều bao gồm:

• Mất ngủ

• Buồn nôn/khó chịu ở dạ dày

• Đau đầu

Nếu bạn có kế hoạch giảm lượng caffeine, bạn nên giảm dần dần. Mặc dù việc cai nghiện nó không nguy hiểm như các loại chất kích thích khác, nhưng bạn vẫn có thể gặp một số tác dụng phụ như đau đầu, mệt mỏi. 

Caffeine đối với sức khỏe là tốt hay xấu phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Vì là một loại thuốc nên có nguy cơ ngộ độc khi dùng quá liệu, thậm chí có thể gây tử vong. Vậy nên, bạn cần hết sức thận trọng khi sử dụng nó.

Theo Aboluowang