Cổ nhân dạy phải cẩn thận với 4 thứ ‘rượu, sắc, tài, khí’. Bởi lẽ, rượu vào hại thân, sắc bào mòn sức khỏe, tiền bạc chia rẽ tình thân, còn nóng giận thì làm tổn hao sinh mệnh.

Tục ngữ có câu: “Tửu bất hộ hiền sắc bất hộ bệnh tài bất hộ thân khí bất hộ mệnh”. Ý nói rượu không giữ được hiền đức, sắc không tránh được bệnh, tiền không giữ được tình thân, nóng giận có thể hại đến mạng sống.  

Tửu bất hộ hiền

Dân gian có câu: “Rượu là độc xuyên ruột”. Dù rượu đã trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống con người, nhưng ai cũng biết rõ đạo lý uống rượu hại thân như thế nào. 

Nếu một người không thể kiểm soát hành vi của mình, mỗi lần uống rượu đều say xỉn mất kiểm soát, thì rất dễ khiến người khác chán ghét. 

“Tửu bất hộ hiền”, nghĩa rằng, dù là người có phẩm hạnh cao quý, nếu uống quá nhiều rượu, cũng rất dễ làm ra những chuyện khó tin, trái lẽ thường.

Mặc dù theo quan điểm của y học cổ truyền, uống rượu với lượng vừa phải có thể giúp lưu thông máu và ngăn ngừa xơ cứng động mạch. Nhưng nếu không biết điểm dừng, rượu sẽ khiến con người mất kiểm soát hành vi của mình.

Sắc bất hộ bệnh

Người xưa nói “Sắc là dao cạo xương”. Bản tính ham sắc vốn có ở cả nam lẫn nữ, đặc biệt là với đàn ông, nếu quá chìm đắm vào sắc dục sẽ rất dễ tổn hao nguyên khí, dẫn đến suy kiệt cơ thể, thậm chí gây ra nhiều bệnh tật. Không chỉ vậy, tinh thần cũng trở nên mệt mỏi, uể oải, ảnh hưởng đến công việc và học tập. Lâu dần, sức khỏe sẽ hoàn toàn suy sụp.

người xưa; trí tuệ cổ nhân; ngày xưa
Người ta nói trên đầu chữ “sắc” có cây đao (ảnh: Visiontimes)

Người ta nói “trên đầu chữ sắc có cây đao”, hàm nghĩa thực sự chính là nếu phóng túng dục vọng quá mức, chắc chắn sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe.

“Nước đầy thì tràn, trăng tròn rồi lại khuyết”. Nếu khi còn trẻ không biết kiểm soát dục vọng, thì về già chỉ có thể ôm hối tiếc. 

Tài bất hộ thân

Có nhiều cách lý giải về câu tục ngữ này. Một trong số đó là nếu giữa người thân có liên quan về tiền bạc, rất dễ ảnh hưởng đến tình cảm đôi bên.

Người xưa có câu: “Thân thích bất cộng tài, cộng tài đoạn vãng lai”, ý nói thân thích không nên chung tiền tài, chung rồi dễ đoạn tuyệt qua lại. Nói trắng ra, tốt nhất giữa những người thân không nên dính dáng đến chuyện tiền bạc.

người xưa; trí tuệ cổ nhân; ngày xưa
Tiền bạc dễ chia rẽ tình thân (ảnh minh họa: Visiontimes)

Trong cuộc sống thực tế, dù là người thân hay bạn bè, cũng rất dễ vì lợi ích mà trở mặt thành thù. Thậm chí, có những kẻ bất hiếu, chỉ vì tranh giành nhà cửa và tài sản của cha mẹ mà lao vào đánh nhau đổ máu. 

Hiện nay, trên mạng có rất nhiều tin tức về vấn đề này. Người mà thấu hiểu được ý nghĩa sâu xa của câu nói này, sẽ biết dàn xếp các mối quan hệ thân thiết sao cho ổn thỏa, tránh đụng chạm tới tiền bạc.

Khí bất hộ mệnh

Dân gian có câu: “Khí thị nhạ họa căn miêu”, giận dữ là nguồn cội của tai họa. Thực sự có rất nhiều người “chỉ vì một chút khẩu khí mà sống”. Khi một người tức giận, máu sẽ lưu thông nhanh hơn, adrenaline cũng tăng cao đột ngột, dễ dẫn đến trạng thái mất kiểm soát và hành động bốc đồng.

Mỗi người có tính cách khác nhau, nên mức độ chịu đựng, kiềm chế trước một hành động hay sự việc cũng khác nhau. Khi cơn giận bùng lên, cảm xúc mất kiểm soát, chuyện nhỏ có thể biến thành chuyện lớn, dẫn đến những hành động thiếu suy nghĩ.

Trong cuộc sống, có rất nhiều chuyện tưởng chừng như nhỏ nhặt, nhưng chỉ vì bốc đồng mà dẫn đến ẩu đả, gây thương tích, thậm chí gây ra án mạng. Những trường hợp như vậy không hề hiếm, nhưng trên đời này vốn chẳng có ai bán thuốc hối hận.

Người xưa nói: “Nhẫn một câu nói, dịu một cơn giận; nhường một nước, lùi một bước.” Nếu ai cũng hiểu được đạo lý này, có lẽ thế gian sẽ bớt đi nhiều mâu thuẫn và xung đột.

Theo Vision Times