Tập trung vào hơi thở có tác dụng gì với não của bạn

Một nghiên cứu mới cho thấy các kiểu thở khác nhau sẽ kích hoạt mạng lưới thần kinh liên quan đến tâm trạng, sự chú ý và nhận thức về cơ thể.

• Mẹo tăng cường trí não giúp cuộc sống bạn tốt nhất
• Sự mềm mại – bước quan trọng đầu tiên để chữa lành từ trong ra ngoài

Hãy chậm lại và chú ý đến hơi thở của bạn. Đó không chỉ là lời khuyên thông thường. Nó cũng phản ánh những gì thiền định, yoga và các liệu pháp giảm căng thẳng khác dạy: việc tập trung vào thời gian và nhịp độ của hơi thở có thể có tác động tích cực đến cơ thể và tâm trí của chúng ta. 

Một nghiên cứu gần đây trên the Journal of Neurophysiology có thể ủng hộ điều này, tiết lộ rằng một số vùng não liên quan đến cảm xúc, sự chú ý và nhận thức cơ thể được kích hoạt khi chúng ta chú ý đến hơi thở của mình.

Nhịp thở bao gồm việc hít vào và thở ra một cách có ý thức theo một nhịp điệu đã định sẵn. Ví dụ: bạn có thể hít vào đếm bốn, thở ra đếm sáu và lặp lại. Nghiên cứu trước đây cho thấy các bài tập thở theo nhịp độ có thể vừa tập trung sự chú ý vừa điều hòa hệ thần kinh. Tuy nhiên, cho đến nay, chúng ta biết rất ít về việc điều này ảnh hưởng đến chức năng não ở người như thế nào.

Những phát hiện này là một bước đột phá vì trong nhiều năm chúng ta đã coi thân não chịu trách nhiệm về quá trình hô hấp. Nghiên cứu này cho thấy nhịp thở cũng sử dụng mạng lưới thần kinh ngoài thân não gắn liền với cảm xúc, sự chú ý và nhận thức cơ thể.

Bằng cách khai thác những mạng lưới này thông qua hơi thở, chúng ta có quyền truy cập vào một công cụ mạnh mẽ để điều chỉnh phản ứng của mình trước căng thẳng.

Não của bạn theo nhịp thở

Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Y khoa Feinstein muốn hiểu rõ hơn về cách não phản ứng với các bài tập thở khác nhau. Họ tuyển sáu người trưởng thành đã được theo dõi điện não đồ (EEG) để phát hiện bệnh động kinh (theo dõi EEG liên quan đến việc đặt các điện cực trực tiếp lên não để ghi lại hoạt động điện và xem cơn động kinh bắt nguồn từ đâu). Những người trưởng thành này được yêu cầu tham gia 3 bài tập thở trong khi não của họ được theo dõi.

Trong bài tập đầu tiên, những người tham gia nghỉ ngơi với mở mắt trong khoảng 8 phút khi thở bình thường. Sau đó, họ tăng tốc độ thở lên chỉ trong hơn 2 phút, đồng thời thở bằng mũi, sau đó giảm tốc độ trở lại nhịp thở bình thường. Họ lặp lại chu kỳ này 8 lần.

Trong bài tập tiếp theo, những người tham gia đếm số lần họ hít vào và thở ra trong khoảng thời gian 2 phút và báo cáo số lần họ đã hít thở. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi số lượng hơi thở của người tham gia trong mỗi khoảng thời gian, lưu ý khi nào phản hồi là đúng hay sai.

Cuối cùng, những người tham gia đã hoàn thành nhiệm vụ chú ý trong khi đeo một thiết bị theo dõi chu kỳ thở của họ. Trong đó, họ xem một màn hình video chứa các vòng tròn màu đen ở các vị trí cố định khác nhau. Họ được yêu cầu nhấn một trong bốn phím trên bàn phím càng nhanh càng tốt khi họ nhìn thấy một trong các vòng tròn chuyển từ đen sang trắng.

Vào cuối cuộc nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã xem xét nhịp thở của người tham gia thay đổi như thế nào trong các nhiệm vụ khác nhau và lưu ý xem hoạt động não của họ có thay đổi hay không tùy thuộc vào nhiệm vụ họ đang làm. Họ phát hiện ra rằng hơi thở ảnh hưởng đến các vùng não, bao gồm vỏ não và não giữa nhiều hơn so với suy nghĩ trước đây.

Quản lý căng thẳng: Có phải tất cả đều ở trong hơi thở?

Khi những người tham gia thở nhanh, điều mà các nhà nghiên cứu nhận thấy là hoạt động gia tăng trên mạng lưới cấu trúc não, bao gồm cả hạch hạnh nhân. Hoạt động ở hạch hạnh nhân cho thấy nhịp thở nhanh có thể gây ra các cảm giác như lo lắng, tức giận hoặc sợ hãi. 

Các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng, chúng ta có xu hướng hòa hợp hơn với nỗi sợ hãi khi thở nhanh. Ngược lại, chúng ta có thể giảm bớt nỗi sợ hãi và lo lắng bằng cách làm chậm hơi thở.

Nghiên cứu hiện tại cũng xác định mối liên hệ chặt chẽ giữa nhịp thở có chủ ý (nghĩa là nhịp độ) của người tham gia và sự kích hoạt ở thùy đảo. Vùng này điều chỉnh hệ thống thần kinh tự chủ và có liên quan đến nhận thức của cơ thể. Các nghiên cứu trước đây đã liên kết hơi thở có chủ ý với hoạt động vùng sau thùy đảo, cho thấy rằng việc đặc biệt chú ý đến hơi thở có thể nâng cao nhận thức về trạng thái cơ thể của một người – một kỹ năng quan trọng học được khi thực hành như yoga và thiền định.

Cuối cùng, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng khi những người tham gia theo dõi chính xác hơi thở của họ, cả thùy đảo và vùng đai trước của vỏ não, một vùng não liên quan đến nhận thức từng khoảnh khắc, đều hoạt động.

Như đã nói, kết quả của nghiên cứu này hỗ trợ mối liên hệ giữa các kiểu thở (nhanh, có chủ ý và chú ý) và sự kích hoạt trong cấu trúc não liên quan đến suy nghĩ, cảm giác và hành vi. Điều này làm tăng khả năng các chiến lược thở cụ thể có thể được sử dụng như một công cụ giúp mọi người quản lý suy nghĩ, tâm trạng và trải nghiệm của họ.

Theo B Grace Bullock – The Epoch Times

Bạn có thể tận hưởng những lợi ích thiền định qua lớp thiền định miễn phí online tại đây.

Tiến sĩ B Grace Bullock là chuyên gia tư vấn, nhà tâm lý học, nhà nghiên cứu, nhà giáo dục, diễn giả, nhà báo và là tác giả của cuốn sách nổi tiếng “Mindful Relationships: 7 Skills for Success ~ Integrating the Science of Mind, Body & Brain” (Handspring Publishing).