Nếu nói có thể hùng dũng xông về phía trước là dũng cảm, vậy thì có thể khiêm nhường lùi lại một bước cũng là rất dũng cảm.

Người hiện đại dường như lúc nào cũng bận rộn

Khoa học kỹ thuật của nhân loại thay đổi từng ngày, tính năng của điện thoại thông minh không ngừng được cập nhật, tốc độ truy cập internet ngày càng cao. Những kỹ thuật này đổi mới cũng là để cho cuộc sống của con người ngày càng thuận tiện hơn. Tuy nhiên, cuộc sống của con người hiện đại dường như không được thư thái như người xưa, mà lại có vẻ bận rộn hơn.      

Trong sách cổ của Trung Quốc có câu “Hồ Quảng thục, thiên hạ túc”, nghĩa là vào thời xưa ở Trung Quốc, chỉ cần mùa màng ở hai vùng Hồ Bắc và Hồ Nam bội thu thì đã đủ thức ăn cho người dân cả nước. Cho nên thời đó cho dù không có khoa học kỹ thuật tân tiến, nhưng một cuộc sống có thể ‘ăn no ngủ kỹ’ thì không phải là quá khó. 

Nhưng bây giờ, bất kể là thành phần trí thức hay công nhân lao động đều phải vì cuộc sống mà dốc sức làm việc; nhiều người còn phải làm thêm vào ban đêm. Cuộc sống xem ra rất bận rộn, không có nhiều thời gian gặp gỡ người thân, bạn bè; nhiều người chỉ có thể gặp nhau trực tuyến qua màn hình ảo.   

Dục vọng quá nhiều

Nguyên nhân của việc này cũng là do khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển; khát vọng làm giàu của con người cũng ngày càng tăng lên. Những chiến lược quảng cáo lặp đi lặp lại kích thích nhu cầu tiêu dùng; những hình ảnh người thành công giàu có xuất hiện nhan nhản; nó khiến cho người ta luôn cảm thấy bản thân yếu kém và nghèo khó, nên lại càng phải nỗ lực hơn nữa.   

Lùi lại một bước biển rộng trời cao; Lùi lại một bước; Biết tiến biết lùi
Nhiều người cứ mãi tiến lên phía trước cho đến khi mệt mỏi kiệt sức (ảnh minh họa Adobestock)

Nỗ lực đến mệt mỏi và kiệt sức, ngày càng có nhiều người bị trầm cảm và các vấn đề về tâm lý. Có người ở phố mơ ước về cuộc sống thanh bình nơi làng quê, vô lo vô nghĩ; nhưng lại không thể nào bỏ được những thứ dục vọng quấn thân, lại cứ phải lao vào như con thiêu thân mà kiếm tiền.

Trương Quả Lão, trong chuyện Bát Tiên, luôn cưỡi lừa ngược đi trên đường. Ông thấy đạo đức nhân loại ngày càng thấp; người trong trần thế mê đắm vào công danh lợi lộc; còn tự cho rằng cuộc sống càng ngày càng tốt. Ông cưỡi lừa ngược là muốn nói với mọi người rằng, tiêu chuẩn để đo lường sự tiến bộ của nhân loại là đạo đức; và sự xuống dốc của đạo đức đồng nghĩa với việc con người đang dần thụt lùi. 

“Lui bước vốn là tiến tới trước”

Con người hiện đại dường như lúc nào cũng muốn tiến về phía trước; dù là đang đi trên con đường rộng bằng phẳng hay là con đường lầy lội và ngoằn ngoèo. Họ sẵn sàng ép tất cả những người bạn đồng hành sang một bên đường hoặc là giẫm lên họ. Họ mải mê tiến về phía trước để rồi bỏ quên mọi cảnh đẹp trên đường đời. Cứ thế cho đến khi họ gục ngã vì kiệt sức…

Cổ nhân từ xưa đã có câu nói đầy trí tuệ “lùi một bước biển rộng trời cao”. Hòa thượng Bố Đại từng nói trong một bài thơ rằng: “Tay nắm mạ non cắm đầy ruộng, cúi đầu liền thấy trời trong nước, lục căn thanh tịnh mới là đạo, lui bước vốn là tiến tới trước”. 

Lùi bước về sau; Lùi một bước để thấy; Khiêm nhường là gì
Đôi khi lùi bước lại là đang tiến về phía trước (ảnh minh họa Adobestock)

Bài thơ của hòa thượng Bố Đại ngụ ý rằng: Từ gần có thể nhìn thấy xa, lui bước cũng có thể coi là tiến bộ. Người bình thường có xu hướng nhìn vào cái cao chứ không nhìn cái thấp, và tìm kiếm cái xa hơn là cái gần. Ví dụ như, nếu ai đó hiểu biết hơn tôi, tôi sẽ tôn trọng anh ta; nếu ai đó giàu hơn tôi, tôi sẽ tâng bốc anh ta; nếu tình trạng của người này tệ hơn tôi, tôi sẽ coi thường anh ta. Nhưng đâu có ngờ “muốn lên cao tất từ thấp, muốn đi xa tất từ gần”, con người phải hết mực khiêm tốn cúi đầu xuống thì mới có thể chân chính nhận thức bản thân, nhận thức thế giới.

Có thể lùi lại một bước là thể hiện của sự tu dưỡng

Người xưa nói “lấy lui làm tiến”, nếu có thể lùi một bước trước lợi ích vật chất thì quanh năm không phải thức khuya dậy sớm, như vậy thì sẽ ung dung tự tại biết bao! Trước thị phi đúng sai chúng ta có thể nhẫn nại ba phần thì sẽ thong thả biết bao! Sự nhẫn nhường và khiêm tốn này mới là tiến bộ thực sự. Nhân sinh không thể lúc nào cũng cứ xông thẳng về phía trước, đôi khi cũng nên lùi lại một bước để suy nghĩ; cái gọi là “quay đầu là bờ” thường khiến người ta có cảm giác sáng tỏ thông suốt.    

Khiêm nhường nghĩa là gì; Khiêm nhường chớ kiêu ngạo; Khiêm tốn là gì
Lùi một bước biển rộng trời cao (ảnh minh họa Adobestock)

“Lui bước vốn là tiến tới trước”, câu này rất giàu triết lý nhân sinh. Hình dung người nông dân đang cấy mạ, một mặt cắm mạ non, một mặt lùi từng bước về phía sau, cứ như vậy cho tới bờ ruộng, vậy là cấy mạ xong; cũng giống như lui mà lại là đang tiến. Đôi khi nhượng bộ hay lui bước cũng không phải là tiêu cực, mà lại là một sự chuyển đổi tích cực.       

Lùi lại một bước, hạ bớt dục vọng, mở rộng tấm lòng, như vậy cảnh giới tinh thần sẽ thăng hoa, thế giới trong ta sẽ rộng lớn và đầy màu sắc.

Theo Epoch Times

Xem thêm video: