Cây cối có thể đếm và giao tiếp?

Cây cối có não không? Không hẳn, nhưng chúng có thể “suy nghĩ” theo cách riêng và thậm chí còn biết đếm! Nhiều bí ẩn đằng sau những khả năng của thực vật sẽ khiến bạn bất ngờ!

• Đời sống thực vật: Thực vật có tư duy vượt trội con người

Cây cối có thể di chuyển

Cây cối có di chuyển không? Bất kỳ ai từng trồng cây có lẽ sẽ trả lời là có. Hầu hết thực vật di chuyển theo hướng ánh sáng nhờ một hiện tượng gọi là hướng sáng (phototropism). Tuy nhiên, chuyển động này thường diễn ra chậm và khó nhận thấy so với sự di chuyển linh hoạt của động vật. Dù vậy, một số ít loài thực vật có thể di chuyển nhanh chóng. Chuyển động này thường có thể đảo ngược trở lại và xảy ra trong khoảng thời gian ngắn, thường là dưới một giây.

Điều này có thể thấy ở cây trinh nữ (Mimosa pudica), loài cây có lá khép lại ngay khi bị chạm vào, và cây bắt mồi Venus (Venus flytrap), một loài thực vật ăn thịt có khả năng đóng sập bẫy khi các sợi lông bên trong cảm nhận được chuyển động. Để phản ứng với các kích thích bên ngoài, những loài thực vật có chuyển động nhanh sử dụng nhiều cơ chế khác nhau, chẳng hạn như điều chỉnh áp suất nước trong mô, tăng áp suất nội bộ nhờ quá trình mất nước hoặc giải phóng năng lượng đàn hồi. Những cơ chế này giúp chúng tạo ra chuyển động dưới dạng uốn cong, xoắn hoặc kéo dài.

Cơ chế đếm và khả năng tính toán để bắt mồi của cây bắt mồi Venus

Trong khi cây trinh nữ sử dụng chuyển động nhanh như một cơ chế phòng vệ và mở lại sau vài phút, thì cây bắt mồi Venus (Dionaea muscipula) không thể tiêu tốn năng lượng một cách tùy tiện. Đối với loài thực vật ăn thịt này, việc đóng bẫy là một quyết định quan trọng, bởi để mở lại, nó cần từ 24 đến 48 giờ.

Vì bẫy chỉ có thể mở và đóng một số lần nhất định, cây bắt mồi Venus phải xác định xem chuyển động mà nó cảm nhận có thực sự là con mồi đáng để khép bẫy hay không. Nhưng làm thế nào nó biết được thứ đó có xứng đáng với thời gian và năng lượng của mình? Làm sao nó chắc chắn rằng chuyển động mà các sợi lông bẫy cảm nhận không chỉ là một mảnh vụn bay trong gió? Câu trả lời là: nó đếm số lần chuyển động.

Thực tế, cây bắt mồi Venus không bao giờ đóng bẫy ngay khi cảm nhận chuyển động lần đầu tiên. Khi một sợi lông cảm biến bị chạm vào, nó chỉ gửi tín hiệu để chuẩn bị khép bẫy. Vậy điều gì quyết định phản ứng cuối cùng? Nếu trong vòng 20 giây sau lần chạm đầu tiên, có thêm một lần chạm nữa, bẫy sẽ ngay lập tức đóng lại. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là cây đã “quyết định” tiêu hóa con mồi. Trước khi bắt đầu quá trình này, nó cần năm lần kích thích bổ sung để xác nhận rằng con mồi thực sự là một con côn trùng đáng để tiêu thụ.

Độ chính xác và tinh vi của cơ chế đếm này đã khiến giới khoa học sửng sốt, đặt ra nhiều câu hỏi về mức độ tiến hóa của những sinh vật này. Dù không có bộ não, thực vật vẫn cho thấy chúng sở hữu những khả năng tiên tiến, trở thành một chủ đề nghiên cứu đầy hấp dẫn.

Trong lĩnh vực này, công trình của nhà thần kinh học Greg Gage đặc biệt đáng chú ý. Trong thí nghiệm của mình, Gage đã chứng minh rằng thực vật sử dụng tín hiệu điện để truyền thông tin và kích thích chuyển động, theo cách tương tự như cách bộ não con người dùng điện để gửi tín hiệu đến các cơ, tạo ra chuyển động.

Những khả năng đáng kinh ngạc của thực vật đã khiến các nhà khoa học không khỏi băn khoăn trong những năm gần đây. 

Các cơ chế được sử dụng để thích nghi và tương tác với môi trường của thực vật, đã đặt ra nghi vấn rằng, ẩn sau vẻ ngoài tĩnh lặng và cấu trúc đơn giản của cây cối, có thể tồn tại một thế giới phức tạp vẫn chưa được khám phá.

Theo Vision Times